Celâl Soycan(d.1948) şiir üzerine yazıları olduğu kadar, çağdaş resim üzerine de yazdıklarıyla  dikkat çeken bir şair-yazar. Çeşitli katalog çalışmalarına da katılmasıyla bilinen şair, Arkadaş  Z. Özger şiir yarışmasında 1996 yılı övgüye değer şiir dosyası ödülünü aldı. Almanya, Fransa,  ABD, Japonya, Litvanya, İspanya ve İsrail’de yazı ve şiirleri yayımlanmış...

 

          Bugüne kadar yayımlanmış yapıtları: Şiir:”Öyle kal”, “Günlerde”,”Saptım Burçlar Bilgisinden”, “Adın Olsam”,”Ölüler İçin Oda Müziği”,”Azade”, “Kün” ve son kitabı “Kırım Mevsiminde Aşk” Eleştiri- Demene- İnceleme yapıtları:”Şiir İçin Notlar”,”Şiirin Zamanı/Zamanın Şiiri”,”Mevsimsiz Bir Şair- Özdemir İnce”, “Anlatmaktan Anlatmaya- Ahmet Yeşil” Türk şiirine katkı sağlayan bu yapıtlara imzasını koyan şair, ülkemizde önde gelen dergilerde yazıları, şiirleri yer aldı ve alıyor... Şair, halen ‘Şiirden’ dergisinin yayın kurlunda...“Kırım 

             Mevsiminde Aşk” şairin son şiir kitabı.

             “Kırım Mevsiminde Aşk” yetmiş bir sayfa tek bölümden oluşan şiirler... Kitabı ilk elime aldığım zaman – henüz okumaya başlamadan –bu ad bana;(1853-55) yıllarında yapılan Kırım Savaşını ve o paraleldeki göç ve göçmen olaylarında yaşanmış kırık bir aşk ağrısının çağrışımını verdi...

              Oysa kitabın kapısı açıldığında, mekânına girilesi farklı bir şiirle kaşlaşıyorsunuz. Derinliğine inildiğinde, arka kapak yazısında da yer aldığı gibi ”dünyaya yüklediği anlamla dünyanın kendi gerçeği arasında vücut bulan bir gerilimi taşıyor”. Burada Aşk: Soyut/somut arasında‘anlam’ ve ‘anlama’ izleğini gösteren işlevleri üstlenmiş.

            Bu bilgi doğrultusu, kitabı defalarca okumamın gerekliliğinin göstergesi oldu. Her okuyuşta farklı bir çağrışımla farklı bir yöne savuruyor okuru kitaptaki şiirler, yeryüzündeki varlığın anlamına anlam katarak; ona bilinç yükleyerek, soruyor ve sorguluyor. Celâl Soycan şiiri metafizik bir kavram olan Aşk’ın aşkın kanatlarında gezinirken; ontolojik ve belki de bilgiye yönelik arkeolojik bir katman oluşturuyor. Bu şiir damarı metafiziğin sadece teolojinin ilgi alanı olmadığının belgesi, aksine evreni ve evren bilgisini ele geçirme çabasındaki modern insanın somut ve soyut olana katıksız bir haykırışıdır da.  “Aşk Kalır”da:”susmanın kalın defterinde isyan:/-beni nisyan ile yazma!”(s.25) “Epıhaney”de: “Bir velvele tuvalde/başlangıç ve bitiş için/yer ve zaman kayıp..”(s.24) Dizelerine bakıldığında, Celâl Soycan şiiri, düşünen ve sorgulayan maddeyi anlamaya çalışıyor. İnsan da bir madde ve insandaki bilinç bir nesneye yükleniyor böylelikle. Yine,‘’Araf ‘’da:“A.yetersizdir yön ve karar/söz duyulmamış, yazı yok../ henüz uykudadır sayı bilgisi/alınıterlememiş yazgının daha;/Kızıl deniz yarılmış Asâ ile/Çarmıh çatılmamış; Miraç ta dipte;/ ve Lazarus henüz ölü-“(s.38) mucize sayılan hayata dönme, diriliş imkanı gibi olayla olgu arasında bir durumu ustalıkla imliyor. Mitle güncel arasında başarılı bir köprünün  kollarını atıyor şair.‘’Çöktü Dehliz’’de: (...)Gittiğimde gidebilsem/uğultulu yüzümle/kefil olup kendime/ geldiğimde gelebilsem”(s.11)İlk dize ve son dize sekizli hece sayısı, ikinci ve üçüncü dizeleri ise yedili hece sayısı ile kurulan, ortak kelimelerle uyak sesi almış yapıt, çağdaş şiirle harmanlanarak biçemine ulaşıyor.

         “Anka’sız Kül”de, (...) yanlış cenin kederiyle etinize kısıldım../med- cezir masalıyla delirdi sularım” şiirin devamında.” (...) çivilenmiş avuçlarımda bir yitik haçla/ terk edilmiş bir resûl..ve buruk/ bir tanrının eşelediği Anka’sız kül”( s. 26);med- cezir (gel- git)doğa olaylarında, çekim gücünün yaptığı düzey değiştirmelerinde olduğu gibi bir bilgi sezdirme bütünlüğü var...Önceden hayatta var olan bir olayı-olguyu bir varlık adına dokunmadan, varlık sorununu imge utsallığıyla anlamlandırılmış. Sözün özü; Celâl Soycan şiirin tüm hallerinin doruk noktasına ulaşan şiirlerle bu kitabı okur  alımlayışına sunmuş. Şiirler, yaşamla hayat arasındaki gerçekliğe yolculuk başlatıyor... 

           Metaforlarla somut ifadeler güç kazanmış. Şiirlerindeki şiir başlıkları, şiir bütünlüğünde ilgi çekici! Bu kitabı edinenler biraz uykusuzluğu göz alacak. Okudum, düşündüm ve anlamaya çalıştım. Celâl Soycan’ın şiir bilgisi bir engin deniz ve ben bir damla gözyaşı katma telaşını yaşadım. Kitaptaki şiirlerin derinliği, hem anahtar hem açar olan bu şiirler, kendinden çok söz ettirecek. Yeni baskılarla adını sürdüreceğine inanıyorum.

Celâl Soycan,”Kırım Mevsiminde Aşk” Şiirden Yayınları-2014

BirGün Gazetesi- 7.10.2014

Fatma ARAS

Tweet