Azerbaycan yüreğimde bir şah damardır. 

 

Ben Yakup gibiyim uzun yıllardır 

Orda Yusuf'umun kokusu vardır. 

Ve hasreti gönlümde büyük Türkistan kadardır. 

Ayettir kitabımda, bayraktır, rüzgârdır 

Azerbaycan yüreğimde bir şah damardır.   

21'inci yüzyıl koşullarında Kafkasya'ya baktığımızda, jeopolitik hedefler ve enerji kaynaklarının paylaşımı ekseninde büyük bir oyuna şahit oluyoruz. Bugün olduğu gibi, Birinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında da Kafkasya, devletlerarası büyük bir oyuna sahne olmuştur.

20'inci yüzyılın başlarında, İngiliz, Rus ve Alman rekabetinde dikkatleri üzerine 

çeken Kafkasya'da; en büyük Türk nüfusunu oluşturan Azerbaycan, kilit bir rol 

oynamıştır. Uzun yıllar Rus idaresi altında yaşayan Azerbaycan Türkleri, dört yıl devam eden Birinci Dünya Savaşının sonlarında, istiklal düşüncesini hayata geçirerek, 28 Mayıs 1918 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır "28 Mayıs Azerbaycan Türklerinin Milli İstiklal Bayramıdır”. Alın yazısına  hüzün, hicran ve şecaatin hâkim olduğu Azerbaycan 'ın fırtınalar dolu tarihinde müstesna bir yeri vardır bu günün.

28 Mayıs 1918'de Rus hakimiyetinin bir asırlık zor gücüyle hüküm sürmesine 

son veren Azerbaycan Türkleri, Kafkasya 'da kendi bağımsız devletlerini ilan ettiler. 

Bu zaferin asıl mimarı ise esaretten kurtulan milleti üç renkli bayrağın ışığına toplayan ve istiklal mefkuresinin gönüllerde tutuşmasına muvaffak olan Azerbaycan aydını idi. "

Azerbaycan Türklerini üç renkli bayrağın ışığı altında toplayan, istiklal fikrini hayata geçiren en önemli Azerbaycan aydını Mehmet Emin Resulzade, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır.

1884 yılında Bakü’de doğan Mehmet Emin Resulzade, çalışma hayatına 19 yaşında gazete yazarlığı ile başlamıştır. Tiflis'te yayınlanan Şark-i Rus, Azerbaycan'da Hüseyinzade Ali Bey Turan'ın Hayat ve Föyuzat ile Ahmet Ağaoğlu'nun İrşat ve Terakki gazetelerinde yazılar yazmış, “Tekimül” ve “Yoldaş” dergilerini yayımlamıştır. Çarlık Rusya’sının sömürgeci yönetimine karşı mücadele etmek amacıyla 1905 yılında siyasi faaliyetlere başlayan Mehmet Emin Resulzade, Rus idaresinin baskılan karşısında Türkiye'ye gelmitir. İstanbul'da Türk Ocaklarının Y.B.Baküler kuruluşunda görev alan ve “Türk Yurdu” dergisinde makaleler yazan Resulzade, 1913 yılında tekrar Azerbaycan'a dönmüştür.

28 Mayıs 1918 tarihinde kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı 23  ay devam etmiş, 1920 yılının 27 Nisan'ı 28 Nisan'a bağlayan gecede Sovyet Kızıl Ordusu Azerbaycan'ı işgal etmiştir. Bu Cumhuriyet, yaklaşık iki yıllık ömrüne rağmen Azerbaycan Türklerine hiçbir şeyin imkânsız olmadığını öğretmiştir.

Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının 1920 yılında sona ermesi üzerine Almanya'ya giden Mehmet Emin Resulzade, İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda Türkiye'ye gelmiştir. Azerbaycan'ın tarihi, sosyal hayatı ve edebiyatı hakkında yüzlerce makale ve yirmi kadar kitap kaleme alan, fikirleriyle Türk Milliyetçiliğine önemli katkılarda bulunmuş olan Mehmet Emin Resulzade, 6 Mart 1955 tarihinde Ankara'da hayata veda etmiştir.

Azerbaycan Türkleri, bağımsız Azerbaycan'ın ilk Cumhurbaşkanı Mehmet Emin Resulzade'nin "Bir kere yükselen bayrak, bir daha inmez!" parolasını haklı çıkartarak, Sovyetler Birliği'nin dağılması üzerine 1992 yılında tekrar bağımsızlığını kazanmıştır.

Azerbaycan Türklerinin kutladıkları Cumhuriyetin 97. yıl dönümü bütün Azerbaycanlılara ve Türk Dünyasına hayırlara vesile olsun. 

Ziya Zakir ACAR 

Iğdır-Azerbaycan-Dil, Tarih ve Kültür Birliğini 

Yaşatma ve Destekleme Derneği Başkanı

Tweet