Onkoloji uzmsnı Prof. Dr. Ali Murat Tatlı, son yıllarda yaşanan tıbbi gelişmelerle birlikte akciğer kanserinde sağ kalım oranlarının arttığını kaydetti.
Memorial Antalya Hastanesi Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ali Murat Tatlı, akciğer kanserinde son 20 yılda yaşanan tıbbi gelişmeleri ve erken tanının önemini anlattı.
Prof. Dr. Tatlı, akciğer kanserinin hem dünyada hem Türkiye’de kanser kaynaklı ölümler arasında ilk sıralarda yer aldığını belirterek, hastalığın boyutunu, "Dünyada her yıl yaklaşık 2,5 milyon yeni akciğer kanseri vakası görülüyor. Bunun 1 milyon 800 bini yaşam kaybıyla sonuçlanıyor" sözleriyle özetledi.
Türkiye’de de durumun benzer olduğuna dikkat çeken Tatlı, yılda 41 bin yeni akciğer kanseri tanısı konduğunu, hastalığın özellikle erkeklerde en sık görülen kanserler arasında yer aldığını belirtti.
"Sigara tüm kanser ölümlerinin üçte birini tetikliyor"
Akciğer kanserinde en önemli risk faktörünün sigara olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Tatlı, tütün ürünleriyle mücadelenin hayati önem taşıdığını belirterek, "Sigara ve tütün ürünlerini tamamen hayatımızdan çıkarabilsek, tüm kanserlere bağlı ölümlerin üçte birini önleyebiliriz" ifadelerini kullandı.
Elektronik sigaranın gençler arasında hızla yayıldığını söyleyen Tatlı, bu ürünlerin güvenli olmadığına dikkati çekerek, "Elektronik sigara masum değil. Amerika’da birçok hasta bazlı verilerde bu elektronik sigarayla ilişkili göğüs hastalıkları takiplerinde yeni yeni birçok vakalar oluştu. Akciğerin kronik yetmezliği gelişip ve geri dönüşümsüz olan vakalar da var. Ve bu kanserden daha mı basit dersiniz? Değil tabii ki. Gerçekten sigarayla mücadele önemli olduğu gibi günümüzde elektronik sigarayla mücadelede önemli bir yol gibi görünüyor" diye konuştu.
"Belirti olmasa bile risk grubunda tarama şart"
Akciğer kanserinde erken tanının yaşam süresi açısından belirleyici olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tatlı, risk grubundaki bireyler için taramanın şart olduğuna vurgu yaptı, belirti gösteren hastalarda ise en sık görülen bulguları şöyle sıraladı: "Açıklanamayan hızlı kilo kaybı, iştahsızlık, geçmeyen kuru öksürük, kanlı balgam, nefes darlığı ve göğüs ağrısı"
Prof. Dr. Tatlı, yoğun sigara geçmişi olan kişiler için taramanın hayati olduğunu belirterek, "40-45 yaşlarından itibaren düşük dozlu radyolojik taramalar erken tanı için koruyucudur" dedi.
"Akıllı ilaçlar ve immünoterapi çığır açtı"
Prof. Dr. Tatlı, akciğer kanseri tedavisinin son 20 yılda büyük bir dönüşüm geçirdiğini vurgulayarak, moleküler testler ve yeni nesil hedefe yönelik ilaçların sağkalımı dramatik şekilde artırdığını belirtti.
Prof. Dr. Tatlı, "EGFR mutasyonunun keşfi tedavide milat oldu. Üçüncü nesil hedefe yönelik ilaçlarla EGFR mutasyonu taşıyan hastalarda ortalama yaşam süreleri 3 yılın üzerine çıktı. Şu an beyin metastazı gibi kötü bir hastalık dönemine bile üçüncü jenerasyon ALK inhibitörleriyle son birkaç yıldır çıkan klinik çalışma sonuçları bizleri o kadar mutlu etti ki; 5 yılın üstünde hala ortalama yaşam sürelerin üstünde. Yani 100 hastanın yüzde 50’sinden fazlası hala 5 yıldan fazla sağ kalımda" dedi.
İmmünoterapinin de aynı dönemde tedaviye yeni bir yön verdiğini ifade eden Tatlı, "Dördüncü evre hastalıkta beş yıllık sağ kalım oranları yüzde 5’ten yüzde 30-40’lara yükseldi. Bu, akciğer kanserinde çığır açtı" diye konuştu.
"Tedavi sonrası yakın takip şart"
Akciğer kanseri hastalarının tedavi sonrası takibinin kritik olduğunun altını çizen Tatlı, "Evre 1 ve evre 2’de bile tekrarlama riski yüzde 50’lere yakın. Bu nedenle adjuvan tedaviler ve moleküler testler hayati önemde" dedi.
Yeni jenerasyon hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapilerin erken evrede de kullanılmaya başlandığını kaydeden Tatlı, "EGFR mutasyonu olan erken evre hastalarda hastalığın tekrarlama riskini yüzde 70-80 azaltıyor" şeklinde konuştu.
"Sigarayı bıraktığınız gün risk sıfırlanmıyor"
Akciğer kanserinin önlenmesi için en etkili yöntemin sigarayı bırakmak olduğunu söyleyen Tatlı, ancak bırakıldıktan sonra riskin hemen ortadan kalkmadığını hatırlatarak, "Risk, sigarayı bırakmanın ardından zaman içinde azalır. Bu nedenle hem sigarayı bırakmak hem de düzenli takip olmak şarttır" diye konuştu.