Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'ndan Hocalı Soykırımı'nın otuzuncu Yıldönümüne İlişkin Açıklama

Ermenilerin Azerbaycan'a karşı onyıllarca süren saldırganlığı sırasında sivil halka karşı işlenen en ağır suçlardan biri ve Birinci Karabağ Savaşı'nın en trajik sayfası, Hocalı şehrinin yıkımı ve sakinlerinin soykırımıydı. Çatışmadan önce Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde bulunan Hocalı'da erkek, kadın, çocuk ve ailelerden oluşan 7.000'den fazla insan yaşıyordu.
Ekim 1991'de şehir Ermeni silahlı kuvvetleri tarafından tamamen kuşatıldı. 25-26 Şubat 1992 gecesi, Ermeni silahlı kuvvetleri, büyük çoğunluğu Ermenilerden oluşan 366 Motorize piyade Alayı'nın yardımıyla, topçu saldırılarının ardından Hocalı'yı zorla ele geçirdi. İşgalciler Hocalı'yı yok etti ve sivil nüfusuna soykırım yaptılar.
5379 şehir sakini zorla tahliye edildi. 63'ü çocuk, 106'sı kadın ve 70'i yaşlı olmak üzere 613 kişi vahşice katledildi. 1275 kişi esir alındı ve işkence gördü, 487 kişi yaralandı. 68'i kadın, 26'sı çocuk 150 kişinin akıbeti henüz bilinmiyor. Ermeni silahlı kuvvetlerinin bu eylemleri aileleri parcaladı. 8 aile tamamen yok edildi. 130 çocuk bir ebeveynini, 25 çocuk ise her iki ebeveynini kaybetti.
Hocalı'da ayrım gözetmeksizin sivillerin öldürülmesi, Ermenistan'ın devlet düzeyinde Azerbaycanlılara karşı etnik nefret ve ırk ayrımcılığı politikasından kaynaklanmaktadır. Bu, masum insanların sadece etnik kökenleri nedeniyle öldürülmesine yol açtı. Hocalı'da işlenen suçlar, Ermenistan'ın Azerbaycanlılara karşı sistematik şiddet politikasının bir parçasıydı.
Hocalı katliamı ve Ermenistan'ın Azerbaycan Cumhuriyeti'ne yönelik saldırganlığı sırasında işlediği savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım da dahil olmak üzere, insan hakları ve uluslararası hukukun ciddi ihlalleridir. Bu ulusal belgeler arasında Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme, İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme ve diğer uluslararası sözleşmeler yer almaktadır.
Şu anda, 17 ülkenin ulusal yasama organları ile ABD'nin 24 eyaletinin yanı sıra İslam İşbirliği Teşkilatı ve Türk Devletleri Örgütü, Hocalı katliamını kınayan ve onu bir soykırım ve suç olarak nitelendiren çok sayıda kararlar aldı. 
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 22 Nisan 2010 tarihli kararında, Hocalı'da işlenen facianın faillerinin "savaş suçları veya insanlığa karşı suçlara denk özel ağırlıktaki fiiller" olduğu sonucuna varmıştır.
Uluslararası hukuka göre devletler, Ermeni silahlı kuvvetlerinin Hocalı'da işlediği katliam gibi suçları soruşturmak ve failleri yargılama ile yükümlüdür. Ancak bugüne kadar Hocalı'da işlenen suçların sorumlularından hiçbiri Ermenistan tarafından yargılanmadı.
Dönemin Ermenistan Savunma Bakanı ve eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, İngiliz gazeteci Thomas de Waal'a verdiği röportajda suçunu kabul ederek şunları söyledi: “Hocalı'dan önce Azerbaycanlılar Ermenilerin sivil halka saldıramayacak bir halk olduğunu düşündüler. Bu klişeyi kırdık ”(Thomas de Waal, Karabağ: Barış ve Savaş Yolunda Ermenistan ve Azerbaycan (New York ve Londra, New York University Press, 2003, sayfa 172).
Ermenistan'ın 27 Eylül - 10 Kasım 2020 tarihleri arasında gerçekleştirdiği askeri operasyonlarda Azerbaycanlı sivil nüfusun hedef alınmasını devam edildi. Çatışmaların yaşandığı cephe hattından uzakta bulunan Gence, Berde ve Terter gibi Azerbaycan şehirlerinin sivil nüfusu ve sivil altyapı tesislerini kasten hedef almış Ermenistan 1992 yılındaki terör taktiklerinin aynısını uygulamıştır. Bu kez Ermenistan, modern tip zırhlı silahlar, füzeler ve kaset mühimmatlar kullanarak bir kez daha yasadışı bir şekilde Azerbaycanın sivil nüfusunu hedef aldı ve katletti.
Azerbaycan Cumhuriyeti, hem ulusal düzeyde hem de mevcut uluslararası hukuk çerçevesinde alınan sürekli önlemlerin cezasızlığa son vermeye ve Ermenistan'ın Azerbaycan'a karşı saldırganlığı sırasında işlenen ciddi suçların sorumlularını adalete teslim etmeye hizmet edeceğine inanmaktadır.
Hocalı faciasının kurbanlarını milli hafızamıza kazır ve onları saygıyla anıyoruz. Allah rahmet etsin.
Azerbaycan Cumhuriyeti Kars Başkonsolosluğu