Türkiye dünyanın en çok gümrük kapısı olan ülkelerinden birisidir. Türkiye’de 1978-
79 yıllarında başlayan sınır ticareti, özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgesinin gelişmesi için önemli bir kaynak ve istihdam aracı olmuştur. Sınır ticareti, komşu ülkelerin sınır bölgelerinde yaşayan insanların bölge kalkınmasında karşılıklı işbirliği yapmalarını ve iki
toplum arasında kültürler arası alışverişin oluşturulmasına katkı sağlaması malların kolay ve
ucuz tedarik edilmesine imkân vermektedir.
Ancak, Ermenistan, Nahçıvan ve İran gibi üç ülkeye komşu olan Iğdır’ın
Ermenistan’a açılan Alican Sınır Kapısı kapalıdır. Ayrıca İran ve Türkiye arasındaki
bağlantıyı sağlayan Boralan Sınır Kapısı da kapalıdır. Sınır kapılarının açık olması halklar arasındaki barış ve kardeşliği yeniden tesis etmeye; Iğdır, Kars ve Ardahan gibi illerin de ticaret ve istihdam hacminin de artmasına yardımcı olacaktır.
1992 yılında Türkiye ile Nahçıvan arasında açılan Dilucu Sınır Kapısıyla yakalanan
ticari avantaj sınır ticaretiyle ilgili yapılan düzenlemelerle sınır ticaretine konu olan ürünlerin kapsamının daraltılması, bazı ürünler için kota konulması mazot ithalatına yönelik kararlar
alınması sınır ticaretiyle ilgili elde edilebilecek avantajların bölge ekonomisine olan
katkılarının uzun soluklu olmasını engellemiştir. Iğdır’da mevcut TIR sayısı son bir yılda 4
bin 500’den 2 bine düşmüş, 52 C2 belgesi olan firma sayısı ticaret yapamaz hale gelmiş,
birçok firma konkordato ilan etmiş ya da iflas etmiştir.
Iğdır’ın geri kalmışlık sarmalından kurtulabilmesi Alican ve Boralan sınır kapılarının açılması ve Dilucu Sınır Kapısı’nda ticareti kolaylaştırıcı yeni düzenlemelerin uygulanması,
bölge halkının gelir ve refah düzeyinin arttırılmasına katkıda bulunacak ve ticaretin gelişmesinde, sınır kapılarında, cezalarla borçlarla yaşayan gençlerimizi kazanmamızda rol oynayacaktır. -
Bu bağlamda;
1) Türkiye ile İran arasında bağlantıyı sağlayan Boralan ve Türkiye ile Ermenistan arasında bağlantıyı sağlayan Alican sınır kapılarının yeniden açılmasına yönelik Bakanlığınızı
herhangi bir çalışması var mıdır/olacak mıdır?
2) Söz konusu sınır kapılarının birçok kez açılması gündeme gelmiş olmasına rağmen
yıllarca kapalı olmasının gerekçesi nedir?
3) İki sınır kapısının açık olduğu son 5 yıl sınır kapılarındaki ticari hacim ne kadardır?
4) Türkiye ile Nahçivan arasında bağlantıyı sağlayan Dilucu Sınır Kapısı açık olmasına
rağmen bazı ticari ürünler için kota uygulamasına gidilmiş, sınır ticaretine konu olan
ürünlerin kapsamı daraltılmış, mazot ithalatına yönelik zorlaştırıcı kararlar alınmıştır.
Mağduriyet yaratan bu uygulamaların kaldırılması ve mazot ithalatını kolaylaştırmaya
yönelik Bakanlığınızın bir girişimi var mıdır/olacak mıdır?
5) İhracat KDV’lerinin iadesinin geri ödenmesine yönelik engellerin çıkarıldığı iddiaları doğru mudur? Bakanlığınıza bu sorunla ilgili kaç şikâyet gelmiştir? Herhangi bir inceleme başlatılmış mıdır?
6) Iğdır ve çevre illerinin sosyo-ekonomik sorunlarını ortadan kaldırmaya yönelik
Bakanlığınızın bir eylem planı var mıdır?
7) Dilucu Sınır Kapısında bulunan Göbekli, Ortaköy Aratan köyleri ve Aralık ilçesinin ve tüm Iğdır’ın gençlerinin istihdam problemi ve uygulanan ağır kotalar sebebiyle birkaç
litre fazla mazot getirmesinden kaynaklanan ağır cezaların affı ve mağduriyeti gidermeye yönelik herhangi bir girişiminiz var mıdır/olacak mıdır?
8) Dilucu Sınır Kapısında görevli çalışanların rüşvet aldıkları ve keyfi uygulamalar yaptığı
iddiaları doğru mudur? Bakanlığınıza bu sorunla ilgili kaç şikâyet gelmiştir? Herhangi bir inceleme başlatılmış mıdır?
9) Iğdır ve çevre illerinde sahip oldukları tek geçim aracı olan TIR’larını satmak zorunda kalan kaç kişi vardır? Bu kişilerin mağduriyetini gidermeye yönelik herhangi bir çalışma yapılacak mıdır?
