BİR ÇALIŞTAYIN ARDINDAN..

16-18 Mayıs 2022 tarihleri arasında Iğdır Üniversitesi ve Serhat Kalkınma Ajansı iş birliği ile “Zengezur Koridoru’nun Bölgesel Kalkınma ve Ekonomik Büyümede Stratejik Önemi Çalıştayı” yapıldı kıymetli okuyanlarım.. 

 

Bilindiği gibi 2020 yılının sonlarına doğru Azerbaycan ordusunun başlattığı, yaklaşık 30 yıldır işkâl altında bulunan Karabağ topraklarını kurtarma hareketinin, Azerbaycan’ın zaferi ile sonuçlanması ile gündeme gelen “Zengerzur Koridoru” nun açılması bir süredir çeşitli yönleri ile Türk ve dünya kamuoyunda tartışılmaktadır.

 

  Bu çerçevede, Iğdır Üniversitesi bünyesinde bulunan, Kafkasya Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi ( KAF-MER ) olarak, daha önce bir panel de düzenlemiştik. Bu sütunlarda bende konu ile alakalı bir yazı da kaleme almıştım..

 

Günümüzde, Doğu ile Batı arasında Lojistik tedarik zincirini oluşturan birçok yol olmasına rağmen, “Güney Ticaret yolu” olarak bilinen, Süveyş Kanalı yoluyla Akdeniz’e ve oradan da batı pazarlarına ulaşan güzergâh ile “Kuzey Ticaret yolu” olarak bilinen Rusya üzerinden batıya doğru giden yollar öne çıkmaktadır. 

 

Bunlara ilave olarak “Orta Kuşak Ticaret yolu”  olarak da adlandırabileceğimiz yeni  alternatifi  güzergah olarak bilinen “Zengezur Koridoru” nun önemi şimdiden kendini göstermektedir.. Zira Süveyş Kanalında, Tanker sıkışması olarak bilinen olay, bu yolun çokta güvenli olmadığını ortaya koyarken, Rusya ile Ukrayna savaşının getirdiği yük, özellikle enerji arzında ortaya çıkardığı handikaplar,  Kuzey ticaret yolunun da sıkıntılı olduğunu ortaya koymuştur. O yüzden dünya üçüncü bir güzergâh olma potansiyelini taşıyan bu “ Zengezur Koridoru” na dikkat kesilmiş durumdadır. 

 

Bu kadar önemli bir potansiyeli bünyesinde taşıyan  “Zengezur Koridoru”nun açılması halinde ortaya çıkabilecek olumlu veya olmuşuz faktörlerin bir an önce masaya yatırılması ve tespiti büyük bir önem arz etmektedir. Zira bu koridorun açılması ile ortaya çıkması muhtemel, İktisadi, Siyasi, Lojistik, Kültürel, Turizm gibi alanlarda beklentilerin tespit edilmesi ve alınması gereken tedbirlerin önemi göz ardı edilemez.

 

İşte bu mantıkla yapılmasına karar verilen bu Çalıştay, bütün bu sorulara cevap aramak için düzenlenmiştir. Sahasında uzman çok sayıda Akademisyen, konu ile alakalı bakanlıklara bağlı bürokratlar ve Reel sektör temsilcilerinin  katıldığı Çalıştay’ın  ilk iki gününde 2 panel, 6 da çalıştay oturumu yapıldı. Sonrasında açılması halinde başlangıç noktası olacak olan Azerbaycan’a bağlı Nahcivan Özerk Cumhuriyetinde inceleme gezisi yapıldı.

 

Panellerden ilki , “ Bölgesel Kalkınma ve Ekonomik Büyümede Zengezur Koridorunun Potansiyeli” temalı olurken, diğeri de “ Bölgesel Dış Ekonomik İşbirliği Potansiyelinin geliştirilmesi” konusunu kapsamaktaydı.  Her iki oturumda da önemli tespitler yapıldı..

 

Çalıştay masalarındaki 6 oturumda , “ Ulaşım ve Lojistik Altyapı”,  “ Uluslararası Ticaret”  ve “ Kültür, Turizm ve Toplum” ana başlığı altında toplanan konular bütün yönleri ile tartışıldı.

 

“Ulaşım ve Lojistik Altyapı”  başlığı altında yapılan çalışma ve değerlendirmelerde, özellikle belli konuların öne çıktığı görülmüştür. Mesela;  Karabağ zaferi ile elde edilen kazanım ve fırsatların kaçırılmaması için hızlı hareket edilmesi ile Ulaşım ve Lojistik hizmetler için altyapı yatırımlarının suretle gerçekleştirilmesinin gereği ön plana çıktı.

 

Diğer taraftan, Karayollarının yeterli hale getirilmesi,   Demiryolu, Gümrük bölgeleri, Depo, Antrepo, tüm yüklerin analizlerini yapılabileceği Laboratuvarlar, Sosyal Tesisler, Tır Parkı ve Lojistik merkezler gibi birçok konunun şimdiden planlanmasının gereği üzerinde duruldu

 

“ Uluslararası Ticaret” başlığı altında yapılan tartışma ve değerlendirmelerde öne çıkan konulara baktığımızda yelpazenin çok geniş olduğu göze çarpmaktadır. Açılması muhtemel görülen “Zengezur Koridorunun” , bölgesel kalkınmadaki önemi vurgulanırken , özellikle genç nüfusun istihdamı açısından önemli olacağı belirtildi.. Ayrıca, İhracat Potansiyeli olan ürünlerin tespiti ve firmaların ihracat kapasitelerinin artırılması,  güçlü girişimci gurupların bölgeye çekilmesi, İhracatçıların üretim odaklı çalışmasının teşvik edilmesi, Tercihli ticaretin teşvik edilmesi, Bankacılık alanında kolaylaştırıcı düzenlemelerin yapılması gibi birçok önemli konularda ciddi fikirler ortaya çıktı.. 

 

“ Kültür, Turizm ve Toplumsal İlişkiler” ile alakalı olarak yapılan fikir alış verişleri ve getirilen önerilerde çok verimli olmuştur Çalıştayda.. ” Zengezur Koridoru” etrafında yer alan ülkeler arasında Kültürel ve Toplumsal ilişiklerin geliştirilmesi maksadıyla, toplumlar arası diyaloğun artırılması için örgün eğitim, medya ve Kamu diplomasi gibi birçok argümanın kullanılmasının önemi üzerinde duruldu. 

 

“Türk Devletleri Topluluğu”  bünyesinde ki kültürel faaliyetlerin artırılmasında, açılması gündemde olan bu koridorun çok önemli olduğu vurgulanırken, bölgedeki paydaş devletlerle  işbirliği ile Turizm Potansiyelinin artırılmasının yolları aranmalı ve bu konuda STK lar da devreye sokularak yerel kültürlerinde ön plana çıkarılmasının önemi özellikle vurgulandı.

 

Fikri aşamasından itibaren benimde içinde bulunduğum Çalışta konu ile alakalı çok önemli fikirlerin ortaya çıkmasına imkan sağlamıştır.  Serhat Kalkınma Ajansı ( SERKA ) ile Iğdır Üniversitesi bünyesinde bulunan Kafkasya Araştırma Merkezi (KAF-MER ) ve İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi mensuplarından oluşan Düzenleme Komitesinin , çok özverili gayretleri ile gerçekleştirilen bu Çalıştay, neticeleri itibarı ile başarılı olmuştur.. Çalıştayda ortaya konulan görüş ve öneriler kitaplaştırılarak ilgili birimlere de gönderilecektir..

 

Tarihin biz sunduğu, içinde her yönden önemli fırsatları barındıran  bu koridorun açılması, başta ülkemiz olmak üzere, bölge  ülkeleri açısından çok önemlidir. Bu fırsatın en iyi şekilde değerlendirilmesi açısından bu  Çalıştay çok kıymetli olmuştur..