Zengezur koridoru ve Iğdır

2020 yılının Kasım ayında Azerbaycan’ın işkâl altındaki topraklarını kurtarmak maksadıyla başlattığı İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra, Güney Kafkasya Bölgesi’ndeki jeopolitik denklem yeniden şekillenmeye başladı kıymetli okuyanlarım.., Azerbaycan’ın zaferi; bölgesel işbirliğinin, yeni koridorların ve bağlantı noktalarının oluşması için yeni alanlar açmıştır., 

 

Azerbaycan’ı Türkiye’ye bağlayacak olan kadim Türk toprağı Zengezur’dan bir Koridorun açılması fikrinin müzakere masasına getirilmiş olunması, muharebe meydanında elde edilen zaferin, diplomatik alana taşınması açısından çok önemlidir. Zira genel manası ile  “Kafkasya Zengezur Koridor” olarak bilinen söz konusu koridor, Kafkasya’yı Anadolu’ya bağlayacaktır. 

 

Diğer taraftan Zengezur Koridoru; Orta Asya, Hazar Bölgesi, Azerbaycan ve Ermenistan’ı Türkiye’ye bağlayan sosyo-ekonomik, jeopolitik ve jeo-stratejik özelliklere sahiptir. Bu yüzden de koridor, Türkiye, Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan arasındaki demiryolu ağını genişletecek ve bölgesel ticarete olumlu yansıyacaktır. Zengezur Koridorunun ilerleyen zamanlarda, Güney Kafkasya’da ekonomik işbirliğinin tesisi noktasında da büyük imkânlar sağlaması kuvvetle muhtemeldir.

 

Bu Koridorun açılması aynı zamanda , “Doğu-Batı Koridoru”, “Kuzey-Güney” Uluslararası Ulaşım Koridoru (ITC) ve Hazar Ulaştırma Ağı’nı (CTN) daha da güçlendirecektir. Hazar’dan Avrupa’ya uzanan Petrol ve Gaz Boru Hattı Sistemi’nin (OGPS) işleyişini de kolaylaştıracaktır. Koridorun faaliyete geçmesi, hâlihazırda Avrupa Birliği (AB), Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Türk Cumhuriyetleri ve Çin’in enerji tedarik hatları için önemli bir rol oynayan bölgenin,  transit kapasitesini de artıracaktır.

 

Açılması halinde yukarıda bir kısmına değindiğim etkileri düşünüldüğünde, Ermenistan’ın bu projeye olumlu yaklaşması gerekirken, maalesef ciddi direnişlerle karşılaşılmaktadır.  Bu konuda Ermenistan’ın içinde bulunduğu siyasi çekişmeler, önemli bir engel olarak görülmektedir. Ermenistan Başbakanı Nikol  Paşiyan’ın bu konudaki ılımlı tavrına karşın, başını Serj Sarkisyan ve Robert Koçeryan’ın çektiği muhalefet,  bu koridorun açılmasını “vatan hainliği”  ile denk görmektedir. Ancak Ermenistan’ın içinde bulunduğu açmazlarında tesiri ile olsa gerek, bu koridorun açılacağı anlaşılmaktadır.

 

Görüldüğü gibi çok büyük imkânları da beraberinde getirecek olan böyle önemli bir koridorun açılması, hiç şüphesiz Iğdır’a da önemli imkânlar sunacaktır. Görülen odur ki, Nahcivan- Zengezur- Bakü hattının açılması, Türkiye- Ermenistan sınır kapısı olan “Alican Sınır Kapısı” nın açılmasını da gündeme getirecektir. İki sınır kapısının açılacağı Iğdır, gerçek manası ile çok önemli bir cazibe merkezi haline gelmesi kaçınılmaz bir sonuçtur.

 

1990’lı yıllarda, Nahcivan kaynaklı Motorin ticaretine hazırlıksız yakalanan Iğdır’ın içine düştüğü keşmekeşliğin yeniden yaşanmaması için, şimdiden alınması gereken tedbirler düşünülmeli ve gereği yerine getirilmelidir. Çeşitli sahalardaki projelerin şimdiden planlanması için, konunun uzmanları ile önemli çalıştaylar yapılmalı ve çıkan sonuçlar süratle hayata geçirilmelidir. Aksi takdirde bölge kalkınmasında önemli etki yapması muhtemel olan bu fırsat elimizden kaçabilir. 

 

 Bu konuda ilk akla gelen öneriler arasında;

 

1 Önemli bir tarım ve hayvancılık potansiyeli olan Iğdır Ovasında, modern metotlarla üretim ve pazarlama imkânları ele alınmalıdır.

 

2 Yukarıda üzerinde durduğumuz Zengezur Koridoru ve Alican sınır kapısının açılması, haliyle Lojistik sektörünün de canlanmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Iğdır’da geçmişten gelen Lojistik alanındaki tecrübelerden de yararlanılarak, daha akılcı ve sonuç odaklı tedbirler araştırılmalıdır.

 

3 Mutlaka bir “Serbest Ticaret Bölgesi” oluşturma çalışmaları gündeme getirilmelidir.

 

4  İhracat ve ihracat hedefli ithalat imkânları şimdiden incelenmeli, bunun ile alakalı sektörler organize edilmelidir.

 

5 Turizm alternatifleri çeşitlendirilerek, şimdiden konaklama ve hizmet sektörüne ciddi olarak eğilmek önem arz etmektedir. Dünya Mitolojisinde önemli bir Yere sahip olan Ağrı Dağı,   başlangıç noktası olarak ele alınabilinir.

 

6  Cazibe merkezine aday olan Iğdır’da, uzun yıllardır ihmal edilen altyapı çalışmalarının süratle yapılıyor olması çok önemli bir gelişmedir. Ancak yukarıda belirttiğim, cazibe merkezine dönüşme süreci başladıktan sonra, büyük oranda nüfus artışları olması kaçınılmazdır. Bu bağlamda sosyal ve kültürel hayatta hesaplanarak altyapı oluşturulmalıdır. 

 

7  Mevcut sağlık imkânları daha da çeşitlendirilmeli ve geliştirilmesinin yolları aranmalıdır. Bu şekilde Sağlık Turizminin yolu açılmalıdır.

8  “Ermeni Mezalimi Anıtı” içerisinde, bölgede yaşanan Türk katliamlarını anlatacak bir müze mutlaka kurulmalıdır. Bu, tarihi hakikatlerin bazı çevreler tarafından çarpıtılmasının önüne geçme açısından önem arz etmektedir. Ermenistan başta olmak üzere, birçok ülkede Türkleri “Soykırımcı “olarak gösteren onlarca anıt bulunmaktadır. Böyle bir müzenin açılması, dünyada aleyhimize oluşturulan bu haksız ve yanlış algının kırılması noktasında önemli bir kilometre taşı olacaktır.  

 

  Akla ilk gelen bu gibi çalışmalara bir an önce başlamak, ufukta bir yıldız gibi parlayan, modern, her sahada gelişmiş, cazibe merkezi olmaya aday Iğdır’ımıza yapacağımız en önemli hizmet olacaktır…