IĞDIR SINIRI ve NÜKLEER SANTRAL TEHDİDİ
Yeşil Iğdır’ın bahçelerinde esen rüzgarı, Aras Nehri’nin bereketini, çocukların oyun seslerini bir nükleer felaketin susturmasına izin vermemeliyiz.
Çünkü bazen en büyük tehdit, en sessiz olandır.
Bir sınır şehri olmak, bazen bir kültür mozaiğine ev sahipliği yapmak demektir; bazen de görünmeyen tehditlerle yaşamak zorunda kalmak. Iğdır, bu iki gerçeğin de tam ortasında duran, güzelliği kadar kırılganlığıyla da dikkat çeken kadim bir kent. Ancak bugün Iğdır’ı bekleyen tehlike, sadece politik veya ekonomik değil; doğrudan yaşamı hedef alan bir çevre felaketi ihtimali.
Ermenistan’ın Metsamor Nükleer Santrali, Iğdır’a sadece 16 kilometre uzaklıkta yer alıyor. 1979 yılında Sovyetler Birliği döneminde kurulan bu santral, o günden bu yana bir dizi güvenlik tartışmasının merkezinde. 1988 depreminden sonra 1989 yılında kapatılmasına rağmen, 1995 yılında tekrar devreye alınmış ve kalan ömrü 2036’ya kadar uzatılmıştır. Üstelik aktif fay hattı üzerinde inşa edilmiş olması ve teknolojik altyapısının eski Sovyet tipi olması, bölge uzmanlarının yıllardır dile getirdiği bir alarm niteliğinde.
Bu kadar yakınımızda olan, bu kadar kritik bir tehlikenin, kamuoyunda yeterince konuşulmaması ise en az santralin kendisi kadar kaygı verici. Çünkü bir nükleer kaza ihtimali, sadece Iğdır’ı değil; çevre ülkeler, bölgemiz hatta doğu Karadeniz’e kadar uzanan geniş bir coğrafyayı etkileyebilir. Tarım alanlarımız, su kaynaklarımız, hayvancılığımız yani toprağa dair ne varsa geri döndürülemez biçimde zarar görebilir.
Nükleer sızıntı sadece radyasyon değildir; güvensizliktir, göçtür, yoksulluktur. Iğdır halkı ise bu riski sırtında taşımaya mecbur değildir.
Bu noktada, Türkiye’nin dış politikasından çevre politikasına kadar her alanda Metsamor gibi riskli santrallere karşı sesini daha yüksek çıkarması gerekiyor. Uluslararası denetimlerin arttırılması, bölge ülkeleriyle çevre güvenliği temelli diyalogların başlatılması ve en önemlisi halkın bilinçlendirilmesi hayati önem taşıyor.
Selam ve sevgiyle
Dr.Mimar Cengiz ÇELİK
