Kolesterol vücudumuzda önemli bir yere sahiptir. Kan kolesterol düzeyinin normal seviyede tutulması kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde rol oynar. Kandaki kolesterol miktarının artması ise tam aksi kalp ve damar hastalıklarının en büyük nedeni olabilmektedir. Türkiye’de 6 milyon kişide kan kolesterol düzeyi sınırda yüksek (200-239 mg/dl) ve 2 milyon kişide yüksektir (240 mg/dl). Gelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri arasında kalp ve damar hastalıkları ilk sıradadır ve yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, şişmanlık gibi sorunların düzeltilmesi ile bu ölümler önlenebilir veya geciktirilebilir. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü kalp ve damar hastalıklarını 1 numaralı insanlık düşmanı ilan etmiştir. Kalp ve damar hastalıklarını kolaylaştıran faktörlere kardiyovasküler risk faktörleri adı verilir. Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risktir ve kolesterol yüksekliği bir kardiyovasküler risk faktörüdür. HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir. Bu riske sahip hastalarda kalp krizi, felç, damar tıkanması, böbrek yetmezliği gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
HDL kolesterol, iyi huylu kolesteroldür. Kolesterolün vücuttan atılmasını sağlayan maddedir. Kandaki düzeyi 60 mg/dl ve üzerinde olması beklenmektedir.
LDL kolesterol, kötü huylu kolesteroldür. Kolesterolün damarda kalmasına neden olan maddedir. Kandaki düzeyi 100 mg/dl altında olması beklenmektedir.
Total kolesterol, kandaki düzeyi 200 mg/dl altında olması beklenmektedir. 200-239 mg/dl arası sınır olarak kabul edilmektedir.
Yüksek kolesterol sorunu olanlara birkaç öneride bulunacak olursak;
• Diyetinizde aldığınız yağ miktarını azaltın
• Doymuş yağlar yerine doymamış yağlar tercih edin
• Kolesterolden düşük beslenme şeklini seçin
• Daha fazla posa tüketin
• Vücut ağırlığınızı koruyun veya fazla kilolu iseniz ideal kilonuza kavuşun
• Fiziksel aktivite yapmaya özen gösterin
• Tam tahıl ekmeği, meyve, sebze ve kuru baklagillerin tüketimini arttırın
• Katı yağlar ve şarküteri ürünlerinden uzak durmaya çalışın
• Yağlı peynir, süt ve yoğurt yerine yarım yağlı tercih edin
Beslenme alışkanlıkları ve kültürel yapı olarak bu bölgede yaşayan herkes kolesterol açısından risk altında bulunmaktadır. Bu yüzden düzenli olarak kolesterol seviyenizi ölçtürmek de fayda vardır.
Kalp-Damar hastalığı olanlar bir sonraki yazı sizler için. Kaçırmayın! Sağlıklı günler dilerim
Uzm. Dyt. Doğan Can GÜNER
[email protected] Bilgi için: 04762260607
