Başbakan Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev baş başa ve heyetlerarası görüşmelerin ardından basın toplantısı düzenlediler.
Nahçıvan'da bulunmaktan dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirerek konuşmasına başlayan Erdoğan, gösterilen misafirperverlikten dolayı Aliyev'e teşekkür etti.
Yapılan görüşmelerde iki ülke arasındaki siyasi, ekonomik, askeri, kültürel, ticari, eğitim gibi alanlarda ilişkileri gözden geçirdiklerini belirtti. Erdoğan, şöyle konuştu:
''Her yönden yararlı olan bu görüşme- lerde ikili ilişkileri- mizde bundan sonraki süreci nasıl değerlendireceğimizi, ne gibi adımlar atabileceğimizi, bunları enine boyuna görüşme fırsatımız oldu.
Olumlu bir seyir izleyen ilişkileri- miz var. Bütün bunlarla birlikte Güney Kafkasya'da barış, istikrar ve refah ile iş birliğinin tesisi konusunda Sayın Aliyev ile aynı görüşleri paylaşıyoruz.
Bu görüşmeler vesilesiyle Yukarı Karabağ sorununun Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde uluslararası hukuk ilkelerine uygun olarak şüphesiz ki artık çözüme kavuşturulması bizlerin de arzuladığı en önemli konudur. Bugüne kadar bu konuyu nasıl desteklediysek bundan sonra da aynı kararlılıkla desteklemeye devam edeceğiz ve Güney Kafkasya'da kalıcı barışın tesisi ve korunması için de elimizden geleni yapmaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu konuda ortaklaşa atacağımız adımları da ele aldık.''
-EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER-
Kıbrıs Türklerine özellikle Azerbaycan'ın verdiği destekten duyduğu memmuniyeti dile getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
''Ülkelerimiz arasında ekonomik ve ticari ilişkiler son dönemde artarak devam ediyor. Nahçıvan ile aynı şe- kilde Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler artıyor. Bugün Türkiye, Azerbaycan'ın petrol dışındaki sektörlerine en fazla yatırım yapan ülke konumuna gelmiştir. Türk yatırımlarının toplamı 5.5 milyar doları bulmuştur. Türk şirketleri şu anda yoğun bir şekilde bu çalışmalarını devam ettirirken inanıyorum ki bu süreç daha da güçlenerek artarak devam edecektir. Burada en önemli arzumuz Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dış ticaret hacmi 1.2 milyar dolar civarında. Şöyle iki yıl içerisinde bunu 3 milyar dolara ulaştırabilirsek ilişkile- rimizi çok daha güçlü hale getirecektir.
Nahçıvan şu anda özellikle en büyük ticari ortağı olarak Türkiye ile işbirliğini sürdürü- yor. 2007 yılında yüzde 33 oranında büyüyerek 40 mil- yon doları yakalamış durumda ve Azerbaycan'daki bütün bu yatırımlarımıza ek olarak Nahçıvan'da da önemli altyapı yatırımlarını devam ettiriyoruz. Özellikle pek çok tesisin inşasında Türk firmalarının imzasını görüyoruz. Bu konuda Sayın Aliyev'in Türk firmalarına gösterdiği ilgi de bizleri ayrıca mutlu etmektedir.
Bir diğer konu da aramızdaki Bakü-Tiflis-Ceyhan, bir diğer tarafta Bakü-Tiflis-Erzurum Projeleri Türkiye ile Azerbaycan arasındaki bağların ne denli güçlü olduğunu gösteriyor. Şimdi de Bükü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı da bu gelişmelerin en önemli adımlarından bir tanesi olacaktır.''
-''BÖLGEYE VE DÜNYAYA MESAJ..''
Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin müstesna bir nitelik kazandığını vurgulayan Başbakan Erdoğan, söz konusu projelerin, iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin gücünü gösteren önemli bir gösterge olduğunu söyledi.
Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı Projesi'nin Türkiye kesiminin temel atma töreninin Temmuz ayında gerçekleştirileceğini bildiren Erdoğan, bu projeyi de en kısa sürede tamamlamayı amaçladıklarını dile getirdi. Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
''Bir diğer adım da özelikle bu buluşmamızın Nahçıvan'da olmasının bir anlamı var. Sayın Aliyev'in de ifade ettiği gibi bu buluşmayı tarihi ve anlamlı bir buluşma olarak görüyorum ve bu buluşmanın bölgeye ve dünyaya bir mesajı olduğuna inanıyorum. Bu dayanışmamız, bu buluşmamız bundan sonra da aynı kararlılıkla, aynı inançla devam edecektir. Bunun da böyle bilinmesini istiyorum.''
-VİZE KONUSUNDA MUTABAKAT-
İki lider daha sonra basın mensuplarının sorularını yanıtladılar. İki ülke arasındaki vize uygulaması ile ilgili bir soruya Erdoğan, şu yanıtı verdi:
''Vize konusunu Sayın Cumhurbaşkanı ile görüştük. Aramızda bir mutabakat var. Kendileri de zaten gerekli talimatları verdiler. Biz zaten biliyorsunuz Azeri kardeşlerimizden vize talebinde bulunmuyoruz. 1 aylık süreyle girebiliyorlar. Fakat bu süreler gerekirse uzatılabilir. Bunu da konuştuk. Sayın Cumhurbaşkanının talimatının yerine gelmesi halinde karşılıklı olarak ne kadar süre için geçerli olacak bunların hepsi belirlenecek ve adımlar atılacak.''
Başbakan Erdoğan, Yukarı Karabağ sorunu ile ilgili Türkiye'nin ne tür bir rol alabileceği sorusunu yanıtlarken de bunun bir mutabakat konusu olduğunu kaydetti. Yukarı Karabağ'da bir işgalin olduğunun ortada ve tescilli olduğunu ifade eden Erdoğan, ''Bunu BM Güvenlik Konseyi aslında tescil etmiştir. Ama bu tescile uyulmamaktadır. Bunun başarılması gerekir. Biz, bu konuda kurulmuş olan Minsk Grubu'nun bölge barışı için adil ve süratle çözüme katkıda bulunmalarını istiyoruz. Olması gerekli bir adımdır. Bu süreci de desteklediğimizi ayrıca ifade etmek istiyorum'' dedi.
-DOĞALGAZ-
İki ülke arasındaki enerji işbirliğine ilişkin daha detaylı bilgi istenmesi üzerine de Erdoğan, şu değerlendirmeyi yaptı:
''Bildiğiniz gibi BTC ile ilgili olarak burada bir transit ülke konumundayız. Yoğun bir şekilde oradan dünyaya petrol dağıtımı devam ediyor ama Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Hattı ile ilgili olarak bizim de ihtiyacımız olan doğalgaz konusunda sağolsun Sayın Cumhurbaşkanımız gerekli kolaylığı bizlere gösterecekler. Yani ihtiyacımızın belli bir kısmını inşallah o hattan giderebilme imkanımız var. Bunun için Enerji bakanlarımıza talimat verdik. Enerji bakanlarımız aralarında görüşerek bu miktarı belli bir yere oturtacaklar. Bunun dışında bir sıkıntı burada söz konusu değil. Bu arada NABUCCO olayını aramızda görüştük. Bu konuyla ilgili olarak da yine mevcut kapasiteye göre buradan NABUCCO'ya belli bir miktar da doğalgaz verme imkanı olacak.''
-''İKİ AYRI DEVLET, TEK MİLLET..''-
Başbakan Erdoğan, ikili ilişkilere yönelik bir soruyu yanıtlarken de Azerbaycan'ın Türkiye'nin 2009-2010 BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğini desteklediğini, Türkiye'nin de Azerbaycan'ın 2011-2012 BM Güvenlik Konseyi üyeliğine destek verdiğini ifade etti.
Aynı şekilde İKÖ'de iki ülkenin hep dayanışma içinde olduğunu, Avrupa Parlamentosu'nda da bunun örneklerinin bulunduğunu ifade eden Erdoğan, Türk dünyasında da Türkiye ile Azerbaycan arasındaki dayanışmanın iyi bir örnek olduğunu belirtti. Erdoğan, ''Aldığımız kararlarda hiçbir zaman bir şüphecilik yoktur. Hemen süratle gereği neyse bu yapılmıştır. Bundan sonra da yapılmaya devam edecektir. Bizim dayanışmamız olmaması halinde o zaman bizim 'iki ayrı devlet, tek millet' anlayışı yerine gelmez. Bunu her zaman yerine getirmemiz lazım'' diye konuştu.
Başbakan Erdoğan ve Aliyev, daha sonra Ali Meclis'ten yürüyerek Haydar Aliyev Anıtı'na geçtiler. Anıta kırmızı güller bırakan ve saygı duruşunda bulunan Erdoğan ve Aliyev daha sonra müzeyi gezdiler. Başbakan Erdoğan ve beraberindekiler daha sonra Ashabi Keyf'i gezdiler.
Nahçıvan'da bulunmaktan dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirerek konuşmasına başlayan Erdoğan, gösterilen misafirperverlikten dolayı Aliyev'e teşekkür etti.
Yapılan görüşmelerde iki ülke arasındaki siyasi, ekonomik, askeri, kültürel, ticari, eğitim gibi alanlarda ilişkileri gözden geçirdiklerini belirtti. Erdoğan, şöyle konuştu:
''Her yönden yararlı olan bu görüşme- lerde ikili ilişkileri- mizde bundan sonraki süreci nasıl değerlendireceğimizi, ne gibi adımlar atabileceğimizi, bunları enine boyuna görüşme fırsatımız oldu.
Olumlu bir seyir izleyen ilişkileri- miz var. Bütün bunlarla birlikte Güney Kafkasya'da barış, istikrar ve refah ile iş birliğinin tesisi konusunda Sayın Aliyev ile aynı görüşleri paylaşıyoruz.
Bu görüşmeler vesilesiyle Yukarı Karabağ sorununun Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde uluslararası hukuk ilkelerine uygun olarak şüphesiz ki artık çözüme kavuşturulması bizlerin de arzuladığı en önemli konudur. Bugüne kadar bu konuyu nasıl desteklediysek bundan sonra da aynı kararlılıkla desteklemeye devam edeceğiz ve Güney Kafkasya'da kalıcı barışın tesisi ve korunması için de elimizden geleni yapmaya hazır olduğumuzu bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu konuda ortaklaşa atacağımız adımları da ele aldık.''
-EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER-
Kıbrıs Türklerine özellikle Azerbaycan'ın verdiği destekten duyduğu memmuniyeti dile getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
''Ülkelerimiz arasında ekonomik ve ticari ilişkiler son dönemde artarak devam ediyor. Nahçıvan ile aynı şe- kilde Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler artıyor. Bugün Türkiye, Azerbaycan'ın petrol dışındaki sektörlerine en fazla yatırım yapan ülke konumuna gelmiştir. Türk yatırımlarının toplamı 5.5 milyar doları bulmuştur. Türk şirketleri şu anda yoğun bir şekilde bu çalışmalarını devam ettirirken inanıyorum ki bu süreç daha da güçlenerek artarak devam edecektir. Burada en önemli arzumuz Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dış ticaret hacmi 1.2 milyar dolar civarında. Şöyle iki yıl içerisinde bunu 3 milyar dolara ulaştırabilirsek ilişkile- rimizi çok daha güçlü hale getirecektir.
Nahçıvan şu anda özellikle en büyük ticari ortağı olarak Türkiye ile işbirliğini sürdürü- yor. 2007 yılında yüzde 33 oranında büyüyerek 40 mil- yon doları yakalamış durumda ve Azerbaycan'daki bütün bu yatırımlarımıza ek olarak Nahçıvan'da da önemli altyapı yatırımlarını devam ettiriyoruz. Özellikle pek çok tesisin inşasında Türk firmalarının imzasını görüyoruz. Bu konuda Sayın Aliyev'in Türk firmalarına gösterdiği ilgi de bizleri ayrıca mutlu etmektedir.
Bir diğer konu da aramızdaki Bakü-Tiflis-Ceyhan, bir diğer tarafta Bakü-Tiflis-Erzurum Projeleri Türkiye ile Azerbaycan arasındaki bağların ne denli güçlü olduğunu gösteriyor. Şimdi de Bükü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı da bu gelişmelerin en önemli adımlarından bir tanesi olacaktır.''
-''BÖLGEYE VE DÜNYAYA MESAJ..''
Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin müstesna bir nitelik kazandığını vurgulayan Başbakan Erdoğan, söz konusu projelerin, iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin gücünü gösteren önemli bir gösterge olduğunu söyledi.
Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı Projesi'nin Türkiye kesiminin temel atma töreninin Temmuz ayında gerçekleştirileceğini bildiren Erdoğan, bu projeyi de en kısa sürede tamamlamayı amaçladıklarını dile getirdi. Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
''Bir diğer adım da özelikle bu buluşmamızın Nahçıvan'da olmasının bir anlamı var. Sayın Aliyev'in de ifade ettiği gibi bu buluşmayı tarihi ve anlamlı bir buluşma olarak görüyorum ve bu buluşmanın bölgeye ve dünyaya bir mesajı olduğuna inanıyorum. Bu dayanışmamız, bu buluşmamız bundan sonra da aynı kararlılıkla, aynı inançla devam edecektir. Bunun da böyle bilinmesini istiyorum.''
-VİZE KONUSUNDA MUTABAKAT-
İki lider daha sonra basın mensuplarının sorularını yanıtladılar. İki ülke arasındaki vize uygulaması ile ilgili bir soruya Erdoğan, şu yanıtı verdi:
''Vize konusunu Sayın Cumhurbaşkanı ile görüştük. Aramızda bir mutabakat var. Kendileri de zaten gerekli talimatları verdiler. Biz zaten biliyorsunuz Azeri kardeşlerimizden vize talebinde bulunmuyoruz. 1 aylık süreyle girebiliyorlar. Fakat bu süreler gerekirse uzatılabilir. Bunu da konuştuk. Sayın Cumhurbaşkanının talimatının yerine gelmesi halinde karşılıklı olarak ne kadar süre için geçerli olacak bunların hepsi belirlenecek ve adımlar atılacak.''
Başbakan Erdoğan, Yukarı Karabağ sorunu ile ilgili Türkiye'nin ne tür bir rol alabileceği sorusunu yanıtlarken de bunun bir mutabakat konusu olduğunu kaydetti. Yukarı Karabağ'da bir işgalin olduğunun ortada ve tescilli olduğunu ifade eden Erdoğan, ''Bunu BM Güvenlik Konseyi aslında tescil etmiştir. Ama bu tescile uyulmamaktadır. Bunun başarılması gerekir. Biz, bu konuda kurulmuş olan Minsk Grubu'nun bölge barışı için adil ve süratle çözüme katkıda bulunmalarını istiyoruz. Olması gerekli bir adımdır. Bu süreci de desteklediğimizi ayrıca ifade etmek istiyorum'' dedi.
-DOĞALGAZ-
İki ülke arasındaki enerji işbirliğine ilişkin daha detaylı bilgi istenmesi üzerine de Erdoğan, şu değerlendirmeyi yaptı:
''Bildiğiniz gibi BTC ile ilgili olarak burada bir transit ülke konumundayız. Yoğun bir şekilde oradan dünyaya petrol dağıtımı devam ediyor ama Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Hattı ile ilgili olarak bizim de ihtiyacımız olan doğalgaz konusunda sağolsun Sayın Cumhurbaşkanımız gerekli kolaylığı bizlere gösterecekler. Yani ihtiyacımızın belli bir kısmını inşallah o hattan giderebilme imkanımız var. Bunun için Enerji bakanlarımıza talimat verdik. Enerji bakanlarımız aralarında görüşerek bu miktarı belli bir yere oturtacaklar. Bunun dışında bir sıkıntı burada söz konusu değil. Bu arada NABUCCO olayını aramızda görüştük. Bu konuyla ilgili olarak da yine mevcut kapasiteye göre buradan NABUCCO'ya belli bir miktar da doğalgaz verme imkanı olacak.''
-''İKİ AYRI DEVLET, TEK MİLLET..''-
Başbakan Erdoğan, ikili ilişkilere yönelik bir soruyu yanıtlarken de Azerbaycan'ın Türkiye'nin 2009-2010 BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğini desteklediğini, Türkiye'nin de Azerbaycan'ın 2011-2012 BM Güvenlik Konseyi üyeliğine destek verdiğini ifade etti.
Aynı şekilde İKÖ'de iki ülkenin hep dayanışma içinde olduğunu, Avrupa Parlamentosu'nda da bunun örneklerinin bulunduğunu ifade eden Erdoğan, Türk dünyasında da Türkiye ile Azerbaycan arasındaki dayanışmanın iyi bir örnek olduğunu belirtti. Erdoğan, ''Aldığımız kararlarda hiçbir zaman bir şüphecilik yoktur. Hemen süratle gereği neyse bu yapılmıştır. Bundan sonra da yapılmaya devam edecektir. Bizim dayanışmamız olmaması halinde o zaman bizim 'iki ayrı devlet, tek millet' anlayışı yerine gelmez. Bunu her zaman yerine getirmemiz lazım'' diye konuştu.
Başbakan Erdoğan ve Aliyev, daha sonra Ali Meclis'ten yürüyerek Haydar Aliyev Anıtı'na geçtiler. Anıta kırmızı güller bırakan ve saygı duruşunda bulunan Erdoğan ve Aliyev daha sonra müzeyi gezdiler. Başbakan Erdoğan ve beraberindekiler daha sonra Ashabi Keyf'i gezdiler.
