Başkan Ödül'den buzağı kayıpları açıklaması

Kars Veteriner Hekimleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Ödül, yenidoğan buzağılarda kayıpların en aza indirilmesi için bakım ve beslenmede dikkat edilmesi gereken hususlar ile ilgili yetiştiricilere yönelik açıklamalarda bulundu.

Başkan Ercan Ödül, Türkiye'nin 16 milyon 824 bin büyükbaş hayvan varlığı ile Avrupa'nın en fazla büyükbaş hayvan varlığına sahip ülkesi konumundayken, Kars'ın ise 615 bin 377 büyükbaş hayvan varlığı ile ülkede en fazla hayvan mevcuduna sahip 4. il konumunda olduğunu söyledi.

Ödül, "Kars 32 bin adet hayvancılık işletmesi ile ülkemiz hayvancılığına özellikle besi materyali sağlama noktasında öncülük etmektedir. Ülkemizde kırsal nüfusun ortalama 58 yaşında olduğu ve hayvan yetiştiriciliğinin gözbebeği küçük aile işletmeciliğinin gitgide güç kaybettiği günümüzde bölgemiz hayvan yetiştiricilerinin karlı bir hayvancılık faaliyetine devam edebilmesi bölgemiz ve ülkemiz için elzemdir. Karlılığın önündeki en büyük engel bölge hayvancılığımızın kronikleşmiş sorunları olan buzağılama aralığının uzun olması ve buzağı ölümlerinin engellenememesi bölgede tüm hayvancılık paydaşları için endişe verici konumdadır. Karlı bir büyükbaş hayvancılıkta bir inekten maksimum 385-400 gün aralığında buzağı alınması gerekirken bu süre ülkemizde 600 gün, Kars'ta ise 730 gündür. Yine 615 bin 377 büyükbaş hayvan varlığımızın yaklaşık 310 bin civarı inek olarak belirtilmektedir. 2024 yılında 310 bin inekten 148 bin civarı buzağı elde ettiğimiz resmi rakamlarla ortaya konulmuş olup buzağı kaybımızın yüzde 52 seviyelerinde olduğunu üzülerek görmekteyiz" dedi.

Ödül, "Yukarıda belirttiğimiz sorunların çözümü ancak ve ancak bilimsel verilere dayanan yetiştirme metodlarının üreticilerimiz tarafından benimsenmesi ile mümkündür. Ülkemiz yılda yaklaşık olarak 1 milyon buzağı kaybetmektedir. Buzağı kayıplarının azaltılması için üreticilerimizin bilgilerini tazelemesi ya da doğru bildiği yanlışları düzeltmesi amacıyla buzağılarda yenidoğan sürecinin yönetilmesi konusunda temel bilgiler şu şekilde özetleyebiliriz. Doğum gerçekleşir gerçekleşmez yavrunun nefes alıp almadığı kontrol edilmelidir. Ağız ve burnundaki müköz (sümüksü) kalıntı temizlenmelidir. Yeni doğan buzağıda anne karnındaki sıvıyı atabilmesi için başını aşağıda tutarak burun ve ağızı temizlenir, bunun için hayvanı asmak doğru değildir. Göbek kordonu dipten kopmamış ise karnına en yakın kısımdan başlayarak kordon aşağıya doğru sıvazlanmalı ve içindeki sıvı boşaltılmalıdır. Daha sonra içine tentürdiyot akıtılan göbek kordonu, karına 4-5 cm uzaklıktan antiseptiğe batırılmış bir iple bağlanmalı ve bağlanan noktanın 3-4 cm altından temiz bir makasla kesilmelidir. Doğum esnasında dipten kopmuş veya kesilen göbek kordonu bölgesine, üç gün boyunca günde iki kez tentürdiyot sürülmelidir. Doğumdan sonra inek yavrusunu yalayarak hem yavrunun kurumasına hem de dolaşımın hızlanmasına yardımcı olur. Eğer inek herhangi bir nedenle bu işi yapmıyor kuru bir bez ile buzağı iyice silinerek, kurutulmaya çalışılmalıdır. Buzağının kuru olması vücut sıcaklığını optimum dereceye kazanması bakımından oldukça önemlidir. Normal bir buzağı doğumundan yarım saat sonra ayağa kalkar ve bir saat içerisinde annesini emmeye çalışır. Buzağı emmeden önce, anasının meme başları ve çevresi ılık sabunlu suyla yıkanıp, temiz bir bezle kurulanmalı ve hızla emzirmeye çalıştırılmalıdır. Eğer yavru annesini emerse ineğin sağımı sırasında devamlı yavrunun emmesini isteyeceğinden sağım zorlaşır ve verim düşüklüğü şekillenebilir. Ayrıca memeden emen yavrunun ne kadar Kolostrum/süt içtiği de bilinemez. Bu nedenle mümkünse buzağılara ağız sütü sağılarak, mutlaka vücut ısısında 38 derecede soğutmadan verilmesi sağlanmalıdır" diye konuştu.

Ödül, "Her büyütme dönemden sonra buzağı kulübesi temizliği ve dezenfeksiyonu yapılarak, temiz yeni bir zemine alınmalıdır. Buzağı kulübeleri; drenajı kötü olan, ıslaklığı artıran beton, tahta, kauçuk zeminlere yerleştirilmemelidir. Buzağının ıslak olması veya ıslak zeminde kalması soğuk havalarda buzağılarda vücut ısısını düşürdüğü için istenmeyen bir durumdur. Eğer toprak geçirgen değil ise buzağı bölmelerin altına yaklaşık 10 santim kalınlığında kum serilmelidir. Altlık satın alınabilecek en ucuz ilaçtır. Soğuk olduğunda daha sıcak tutması için altlık olarak kullanılacak kuru ve temiz buğday-arpa sapları, buzağı başına yaklaşık 10 kg altlık konulmalı ve günlük 1-1,5 kg'ı temiz ve kuru altlıkla yenilenmelidir. Zararlı mikroorganizmalar kuru zeminde çoğalma imkanı bulamayacağından ortamda ıslaklığa ve amonyak birikimine asla izin verilmemelidir. Buzağıların grup halinde barındırıldığı bölmelerde, yatakların mümkün olduğunca kuru tutulabilmesi için gerekirse tüm zemine altlık serilmelidir. Son yıllarda soğuk olmayan havalarda kumu buzağı altlığı olarak kullanan işletmelerin sayısı artmaktadır. Buzağıda ıslak ya da kirli diz ve kalça görüntüsü altlık sorununa işaret etmektedir. Gün ışığı büyüme performansı üzerinde 1. Derecede etkilidir. Günler uzadıkça büyüme artar, kısaldıkça büyüme azalır. Buzağı kulübesinin yönü kış aylarında güneşten en iyi yararlanmayı sağlaması bakımından güneye, yazın ise aşırı öğlen güneşine maruz kalmaması için doğuya bakacak şekilde yerleştirilmelidir. Kalsiyum ve fosfor metabolizmasında rol alarak, kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emilimine yardım eden D Vitamini; buzağıda kemik ve iskelet gelişimi kadar bağışıklık sisteminin güçlenmesinde aktif rol oynadığı unutulmamalıdır. D vitamini yetersizliğinin en önemli sebepleri arasında güneş ışığına yeteri kadar maruz kalmama yer almaktadır. Kulübelerde yetişen buzağılar; temiz hava ve bol güneşin yanı sıra bölgenin tabi şartlarına daha iyi adapte olduklarından, yetişkin döneminde de hastalıklara karşı daha dirençli olurlar" şeklinde konuştu.

 

İHA