1960/70’li Yıllarda gerek dağlara, gerekse ovalara, hatta Erzurum, Kars, Ağrı ili yörelerine kış boyu erimeyen kar yağardı. Kış mevsimi boyunca yağan karlar baharda erimeye başlayınca başta Iğdır ovası olmak üzere sel sularına dönüşür, Yoğun sel sularını zaman zaman Aras nehri taşıyamaz ve yıkılması kolay yerlerden ya taşarak, ya da zayıf olan seti yıkarak önüne aldığı ova köylerimizden Aras nehrine yakın olan Alican kölyerini, Koçkıran(Dize) ve eskiden mahalleleri Bekiranlı, Kerimbeyli, Aralık Gödekli köyünün evlerini, tarlalarını, ağaçlarını, hayvanlarını, insanlarını, önüne ne çıkarsa alır Karakoyunlu ilçesine kadar sürüklemeye çalışırdı. Azgın sel sularına sonradan büyük ve dayanıklı setler yapılarak taşkınlar önlendi. Şimdi ise Aras üzerinde santraller kurdurulduğu için bir çok köyün sulama suyu bile yetmemektedir.
“Arpaçayı aşdı, daştı,
Sel Sara’yı aldı gaşdı,
Üç bacının gözü yaşlı,
Apardı seller Sara’mı,
Bir uca boylu balamı.”
Diye türküler yakılmış olsa da Arpaçay, Anı tarihi şehir merkezini sınırlarından dolaşarak, Aras nehri ile birleşeceği Kars Digor, Iğdır Tuzluca ve Ermenistan üçgenine kadar masum sayılır. Taşkınlığı sadece Digor Tuzluca sınırı arasında kalan köylere olabilmekte idi. “Sara” da gelin olarak At üzerinde Arpaçay’ı geçmek isterken taşkın akan suya kapılmış ve su götürerek boğulmasına sebep olmuş diye halk arasında anlatılmaktadır.
Doğduğu Çıldır gölü civarından sonra yine şiddetli yağan ve baharda eriyen kar suları dönemi coşmakta, fakat çevreye zarar verememektedir. İçinden geçmek isteyenlere Sara gibi gelinlere zarar vermiştir. Arpaçay sularını kontrol edebilmek için baraj gölü ve santral da yapılmıştır.
Iğdır ovası 1960 depreminden sonra, ikinci olarak 1968/69 lu yıllar da olmalı çok büyük bir sel felaketine uğramıştır. Ben hayal meyal hatırlıyorum sel felaketinden köyümüze sığınanları, çocukluk yıllarımızdı ya da büyükler yanımızda anlattıkları için hafızamda kalmıştır.
Sel sularından kurtulmak için Alicanlar (Aşağı Alican-Yukarı Alican-Orta Alican) köyleri ve Koçkıran köyü sakinleri komple göç etmişlerdi ve Karakoyunlu’da ve selden etkilenmeyen komşu diğer köylerde akrabası, kirvesi olanlar misafir edilmişlerdi.
Araz aşdı diyeller,
Suyu daşdı diyeller,
Oğlan gözlerin aydın
Sevdiğin gaşdı diyeller
Benzeri manilerle Aras nehrinin Markara ya da Türkçe adıyla Alican köprüsü civarından taştığı öğrenilebilmektedir.
Zor şartlarda evlerine bir zaman sonra dönebilenlere devlet baraka evler yaparak destek oldu. Iğdır’ın 14 Kasım (Baharlı) mahallesinde Alican köylüleri için baraka evler yapılmış ve barakalara yerleşmeleri sağlanmıştı.
Yine Koçkıran köyü halkı için baraka tipi evler montaj ile hemen kurdurulmuş ve sonra çoğu vatandaş soğuk oluyor, ısınmıyor diye kullanmamaya başlamışlardı. Aralık, Güdekli, Çiftlik köyleri yakınlarına da sel nedeniyle evler yapılmıştı. Orada yaptırılan lojmanlarda pek kullanılmadı.
Tuzluca’da da bazı köylere afet evleri barakalar kurulmuştur.
Sel felaketinin yaşandığı yıllarda özellikle ekili alanlar çok ağır zarar görmüş, hayvancılık ve çiftçilikle uğraşan köylüler zorluk yaşamışlardı.
Felakete uğrayan köylülerin ihtiyaçları devlet desteği ile temin edilmeye çalışılmıştı. Allah milletimizi, ülkemizi felaketlerden korusun. Emir ŞIKTAŞ
