Bu nedenle Sağlık Bakanlığı, ishalli hastalıkları ve bunlara bağlı ölümleri azaltmak amacı ile, ülke genelinde 1986 yılından beri "İshalli Hastalıkların Kontrolü Programı" yürütmektedir. Program kapsamındaki çalışmalarla ilerlemeler kaydedilmiş, ishal nedenli ölümler, çocuk ölümleri içerisinde ikinci sıradan yedinci sıraya gerilemiştir.
Özellikle ishal görülme sıklığında artma olasılığının olduğu yaz aylarında, konunun gündemde tutulması, halkın konuya duyarlı hale getirilmesi için, Temmuz’un İlk haftasında "Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası" olarak belirlenmiştir.
İshali önlenme koşullarını, ishalde erken tanı ve tedavinin önemini ve ağızdan sıvı tedavisini tüm anne-babalar ve diğer aile bireyleri çok iyi bilmelidir.
İshalin Önlenmesine İlişkin Temel Mesajlar:
1.İshal, özellikle 6 ay-2 yaş arası çocuklarda çok yaygındır. Çünkü bu yaşlarda ek besinlerle beslenme ve dış ortamla temas daha fazla olmaktadır.
2.Sadece anne sütü ile beslenen bebekler, ishale karşı özel bir koruma altındadırlar. Bu bebeklerin dışkıları genellikle yumuşaktır, ama bu ishal değildir.
3.Bebekler doğumdan hemen sonra(özellikle ilk yarım saat içerisinde)memeye tutulmalı ve bebekler ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. 6. aydan sonra ek gıdalara başlanarak, 2 yaşa dek emzirmeye devam edilmelidir.
4.İshal, inek sütü ya da bebek mamaları ile beslenen 6 aylıktan küçük bebeklerde çok daha fazla görülmektedir.
5.Anne sütü alan bebekler ishal olduklarında emzirme sıklığı artırılarak, emzirmeye devam edilmelidir.(Çocuk herhangi bir nedenle emzirilemiyorsa, emzirmenin başlatılması ve devamı için bir sağlık kurumundan danışmanlık ve destek alınması, eğer mümkün değilse her zamanki ek gıdalara devam etmesi, sıvı miktarının artırılması önemlidir)
6.Bebekler, 6. aydan itibaren anne sütünün yanında ek gıdalara başlatılmalıdır.(Sıvı yağ ile hazırlanan sebze püreleri, içine et ya da yumurta sarısı eklenerek hazırlanmış yoğun çorbalar, koyu muhallebi(pirinç, mısır, buğday unu ile hazırlanmış), ekmek ve yoğurtlu çorba gibi).
7.Taze hazırlanmış yiyecekler ve temiz içme suyu kullanılmalıdır.
8.İshali azaltacağı düşüncesiyle ishalli olan çocuğa yiyecek ya da su vermemek yanlış bir inanıştır; çocuğun susuz kalmasına ve beslenme bozukluğuna yol açar. Bu nedenle ishal sırasında beslenme ve sıvı alımı arttırılarak özenle sürdürülmelidir.
9.İshal baslar başlamaz her zamankinden daha fazla sıvı verilmelidir. Bu sıvılar, ağızdan sıvı tedavisi için seker-tuz eriyikleri(Sağlık Ocakları ile Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerinde ücretsiz olarak paketlenmiş toz halinde dağıtılmaktadır), ayran, taze meyve suları (hazır kutulanmış meyve suları uygun değildir ve ishali arttırabilir), çorba ve su seklinde olabilir. Daha fazla sıvı vermenin amacı, ishalle kaybedilen sıvıları telafi etmek ve susuz kalmayı önlemektir.Çünkü ishalden kaynaklanan ölümlerin en sık nedeni, vücuttan büyük miktarlarda su ve tuz kaybı olmasıdır.
10.Bebek ve çocuklara, ishal kesici ilaçlar ve kusmayı önleyici ilaçlar verilmemelidir.
11.Antibiyotikler, doktor muayenesi sonucu gerekli ise yine doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
12.Öncelikle bebek ya da çocuklarla ilgili besin hazırlama, besleme gibi işlemlere başlamadan ve her türlü elle yapılacak işleme başlamadan önce ve sonra eller mutlaka yıkanmalıdır.
13.Çok sayıda sulu dışkı, yetersiz yeme ve içme, tekrarlayan kusma, ateş, dışkıda kan, aşırı susuzluk şikayetleri olan ve 2 gün içensinde iyileşmeyen hasta çocuk mutlaka bir sağlık kurumuna götürülmelidir.
14.İshalle kaybedilen sıvı ve besinler kısa sürede yerine konmazsa, ishal öldürücü bir hastalık olabilir.
15.İshalden korunmak için en etkili yol, temizliktir.
16.Tuvaletten sonra, yiyecekleri hazırlamadan önce ellerin su ve sabunla yıkanması gerekir.
17.Su ve yiyeceklerin temiz tutulması, çöplerin kapalı yerlerde saklanmasına dikkat edilmelidir.
18.İshal; kirli sulardan, yiyeceklerden, ellerden, tırnak altındaki kirlerden, yiyecek ve içecek kaplarından, sineklerden bulaşır.
19.Çocukların çevresinin temiz tutulması, ellerin sabunla yıkanması, sineklerin olmaması, tuvaletin temiz tutulması; ishalin bulaşmasını önler.
Genel Haber
Yayınlanma: 02 Temmuz 2008 - 10:56
İSHALLİ HASTALIKLARI ÖNLEME ve AĞIZDAN SIVI TEDAVİSİ HAFTASI
İl Sağlık Müdürü Ahmet Taş ”Ülkemizde 5 yaş altı çocuk ölüm nedenleri arasında, ishalli hastalıklar ve bunlara bağlı ölümler, her yıl azalmakla birlikte, hala önemli bir çocuk sağlığı sorunu olarak dikkati çekmektedir.
Genel Haber
02 Temmuz 2008 - 10:56
İlginizi Çekebilir