Kaysıda Şarka Hastalığı ve Hububat'ta Sarı Pas - Yaprak Lekesi

KAYISIDA ŞARKA HASTALIĞI, HUBUBATTA SARI PAS VE YAPRAK LEKESİ HASTALIKLARIYLA İLGİLİ EĞİTİM VERİLDİ     Sert çekirdekli meyvelerde zarar yapan şarka hastalığı ile ilgili Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü İl Merkezi ve İlçe Müdürlüklerinde görev yapan Ziraat Mühendisi personellerine yönelik eğitim hazırlandı.    İl Tarım Müdürlüğü toplantı salonunda yapılan eğitim, Şube Müdürü Fidan Gonca’nın açılış konuşmasıyla başladı. Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğünde görevli Ziraat Mühendisi Berna Turak şarka hastalığı ile ilgili hazırladığı sunuyu sundu. Ayrıca Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğünde görevli Ziraat Mühendisi Özlem Sağlam’da hububatta sarı pas ve septorya(yaprak lekesi) hastalıkları ile ilgili bilgi verdi.    SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE AĞAÇLARINDA ŞARKA HASTALIĞI    Bu hastalığa Plum pox potyvirus yol açmaktadır. Bu virüs ilk olarak Bulgaristan’da 1918 yılında görülmüştür. Bu yıldan sonra virüs üretim materyalleri ile birçok Avrupa ülkesine taşınmıştır. Ana konukçuları erik, kayısı, nektar ve şeftalidir.    Virüsün yol açtığı hastalıktan dolayı erik, şeftali, nektar ve kaysıda çok ciddi kayıplar meydana gelir. Virüs konukçu bitki dışında vektörlerinde ve bitki özsuyunda enfeksiyon yeteneklerini kısa bir süre devam ettirebilirler. Bu hastalık Ege, Marmara, ve Orta Anadolu Bölgemizde erik ve kayısılarda saptanmıştır. En önemli virüs hastalıklarından biri olduğu için hem iç hem de dış karantina listemizde yer almaktadır.    Belirtisi: Hastalığın ana konukçuları olan erik, kayısı, nektar ve şeftalide belirtiler genel olarak yaprak ve meyvelerde görülür. Erik ve kayısılarda yaprak belirtileri, sarı leke, bant ve halka şeklindedir. Kayısı ve eriklerde bütün bir vejetasyon yaprak belirtileri görülebilir, özellikle genç sürgünlerde belirgindir.    Şeftali yapraklarında damarlar boyunca renk açılması ve damar bantlaşması, kıvrılma ve deformasyon şeklinde görülür. Belirtiler ilkbaharda, ilk yapraklanma devresinde görülebilir.    Meyve belirtileri, erikte; olum devresine yakın klorotik halka ve bantlar şeklinde çöküntüler görülür. Meyve kesitinde, bu çökmüş yerlerin koyu kahverengi, lastik gibi ve çekirdeğe yapışıktır. Çekirdekte adeta meyvedeki belirtinin izdüşümü meydana gelir. Bunlar koyu renkli nokta, halka ve bantlar şeklindedir.Kayısı meyvelerinde ise genel olarak deformasyon, halka ve bantlar görülür. Çekirdekte de klorotik halka ve bantlar çok belirgindir. Şeftali meyvelerinde de hemen hemen aynı belirtiler görülür. Yalnız meyveler olgunlaştığında kaybolabilir. Bulaşık meyveler deforme olmuşlardır.    Hastalığa yakalanmış meyvelerin şeker içeriği oldukça düşük ve tatsızdır. Hastalığın en önemli belirtilerinden biri de meyve olumundan önce meyvelerin dökülmesidir. Meyveler tamamıyla ticari değerini kaybeder.    Nasıl bulaşır    Virüs yaprak biti vektörleriyle, bulaşık aşı kalemi, aşı gözü, çelik ve çöğür ile taşınır.BUĞDAY PAS HASTALIKLARISARI PAS (Pucinia striiformis West)     En erken görülen pas türüdür. Tahılların yaprak, sap ve başaklarında görülebilirse de, esas görüldüğü yer yapraklardır. Yaprakların üst yüzeyinde makine dikişi şeklinde ve sarı renkte püstüller oluşur. Bu püstüllerin dizilişi bir çizgiyi andırdığı için bu pasa çizgi pası da denilir. Püstüller yazlık sporların üretildiği yerlerdir. Mevsim sonuna doğru yazlık sporların yerini siyah renkli kışlık sporlar alır. Hastalığın şiddetli olduğu yıllarda sporlar başakların kavuz ve kılçıkları üzerinde de görülebilir.• Hastalığın ilk belirtileri, yaprak üzerinde damarlar ile sınırlandırılmış, küçük, düzensiz, kırmızımsı-kahverengi lekeler şeklindedir. Bu lekelerin genişlemesi ve birleşmesi sonucunda yaprağın tümü lekelerle kaplanır. Daha sonra lekeler üzerinde küçük koyu noktalar şeklinde piknitler görülür.• Hastalık, ilk olarak alt yapraklarda görülür. Daha üst yapraklara yayılma hızı, çevre koşullarına ve çeşidin duyarlılığına bağlı olarak değişir. Hastalığın şiddeti, bitki olgunluğa yaklaştıkça azalmaktadır.