Konuyla ilgili evlerde ve salonda program düzenleyen Emir Şıktaş ,Aslantürk Akyıldız, Coşkun Oğuz,Savaş Erol,Mahmut Aşkar,Yusuf Aslan ve Allahverdi Akyüz yaptıkları kutlamada karpuz kestiler günün anlam ve önemi hakkında şunları söylediler:”20 -21Aralık Büyük çilenin girdiği gündür Buna Çile bayramı diğer adıyla Nardugan Bayramı denilir. Yıllardır Iğdır da evler de insanlar kutlarlar.Bu geleneği yaşatmak için bizlerde kutlama yapıyoruz. Nardugan Bayramı-Çile bayramını kutluyoruz. En uzun gecede sofralar kurulur yenilir içilir. Masallar, fıkralar anlatılır oyunlar oynanır. Böylece uzun gece biter. Gündüzün Geceye iyiliğin kötülüğü yenip güneşin sağlığa mutluluğa ve sevgiye doğması dileğiyle 21 Aralık Türkün yeni yılı NARDUGAN Bayramı Kutlu olsun ”dediler.
Konuyla ilgili açıklama yapan araştırmacı yazar Serdar Ünsal şunları söyledi: Kutsal bayramlarımızdan olan ve yılın önemli günlerinden biri, güz mevsiminin son akşamıdır. Halk arası ona Çille gecesi denilir. Bu gecenin sabahı Kış mevsiminin ilk günüdür. Yılın en uzun gecesi olan 21 Aralık da güneş oğlak dönencesinde döner. Yerin kuzey bölgesinde ısının en düşük seviyede olduğu cağdır. Mevsimin bu ilk iki ayına "büyük Çille" ve "küçük Çille" denir. 21 Aralık da başlayan Büyük Çille 40 gün ve Küçük Çille 20 gün sürer. 20 günlük Küçük Çilde hava ayaz ve çok soğuk olur.
Büyük Çillenin başladığı günün önceki akşamı, yılın en uzun gecesi Bayram yapılır. Her bölgenin iklim ve imkanlarına göre güz mevsiminin son günlerine kadar bulundurulabilen meyvelerden sofra kurulur. Kuru ve yaş meyvelerin yanında tatlı, pasta, çörek... De sofrada yer alır. Çille gecesinde karpuz sofranın en baş meyvesi sayılır.
Bunların yanında Çille akşamının kendine özgü ritüelleri var:
Nişanlı kızların ve yeni gelinlere kaynana, kaynata ve diğer birinci derece yakınları tarafından hediyeler gönderilir . Bu hediyelere "Çillelik" denilir.
Çille payı yedi tabağa konulur. Bu tabaklara da "Çille tabağı" denir. Tabaklar itina ile hazırlanır ve üzerleri Ak ( beyaz ) ve ya Al ( kırmızı ) şal ile örtülür. Tabakların birine Karpuz, birine Kavun, birine Nar, birine kırmızı Elma, birine Armut, birine Un ve Düğü ( pirinç ) birine parça Kumaşlar, birine giyisi elbiseler, birine de Altın la Gümüş konulur.
kızın ve ya gelinin anne ve babası hediye getirenleri önlerinde Üzerlik yakarak karşılarlar ve hediyeleri saygı ile alıp konak odasına dizerler.
Hediyeleri getirenlere para, yün çorap gibi hediyeler verilir. Kız ve oğlan tarafları birlikte şenlik yaparlar. Getirilen hediyelerden, ertesi sabah konu komşuya pay gönderilir .
Çille Gecesi ayrıca düğü pilavı pişirilir. Pişirilin bu pilavın çileler süresice mutluluk getireceğine inanılır . Gece boyunca Türküler okunulur, kos kosa, şans tutma, kapı dinleme gibi geleneksel köy oyunları oynanır.
Dedeler, Nineler çocuklara masallar, hikayeler anlatır, bilmeceler, bulmacalar söylerler
İran, Azerbaycan, Türkmenistan, Türkiye olmak üzere birçok ülkede Çilenin girdiği gün kutlamaları yapılır. Türkler tarih sayfalarında yer almaya başladıkları ilk dönemlerden beri yeni yılı Akçam ağaçlarını süsleyerek, ateş yakararak ve dans ederek kutlarlar. Bu özel güne “Nardugan Bayramı” adı verilmiştir. “Haber: Serdar Ünsal
