Osmanlı Salnamelerinde 98 yıl önce Trabzon için petrol müjdesi

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası'nın (TTSO) kütüphanesinde yer alan 1926 tarihli Osmanlıca kaleme alınan Türk Ticaret Salnamesinde şehir merkezindeki iki dereden denize petrol sızdığı ve o dönemde bu nedenle balık ölümlerinin yaşandığı anlatılıyor.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Araştırmacı-Yazar Mustafa Yazıcı, Doğu Karadeniz'de Trabzon'un Sürmene ilçesi açıkları ile Rize'nin Çayeli ilçesi açıklarında deniz sahasında petrolün bulunduğunun yıllardır konuşulduğunu ancak ilk kez karada petrol izlerinin bulunduğu ile ilgili tarihi vesikalara ulaştıklarını söyledi.

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası'nın kütüphanesinde bulunan 1926 tarihli Osmanlıca Türk Ticaret Salnamesi isimli eseri geçtiğimiz yıllarda Osmanlıca'dan Türkçe'ye tercüme ettiğini ifade eden Mustafa Yazıcı, tarihi belgelerde Trabzon'un Zağnos ve Kemerkaya bölgelerinde yer alan derelerden denize petrol sızıntılarının olduğunun belirtildiğini ve bu nedenle balık ölümlerinin yaşandığının anlatıldığını kaydetti.

Doğu Karadeniz'de karada petrol izleri bulunduğunun tarihi vesikalarda yer aldığına dikkat çeken Yazıcı "Bu konu bugüne kadar hiç ele alınmadı. Bu belgenin bulunduğu kitap Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası'ndadır. O kitapta 2.5 sayfalık 1926 tarihinde İstanbul Ticaret Odası'na yazılan rapor var. Osmanlı yazılan raporda 15 satırlık petrol bölümü var. 2000'li yılların başında o kitabı fark ettim. O kitapta Atatürk döneminde illerden yazılan raporlar var. O kitabı benden tercüme yapılmasını istediler. Sayfalara baktığımda 'Trabzon madence Türkiye'nin en zengin şehri' diyor. Her yerinde maden suyu vardır. Petrol iki yerden Zağnos ve Kemerkaya'daki iki dereden sızıntı yapar. Oradaki balıkları öldürür diyordu. 25-30 sene önce tercüme ettiğimde ben belirtilen iki noktadaki yaşlılara kitaptan bahsederek petrol kokusu olup olmadığını sordum. Genellikle yazları Ağustos aylarında bir koku duyduklarını söylediler. Osmanlıca belgede Trabzon'daki petrolün karadan denize sızdığı yazıyor. Böyle bir sızıntı 1926 yılında haber verilmiş. Bu konuyu kimse ele almadı. Şuan zaten petrol sızıntısının olduğu belirtilen derelerin üstü kapatılmış durumda" dedi.

 

İHA