Ölümler ve zehirlenmeler çoğunlukla fosil yakıtların sobalarda doğru
yakılma yönteminin bilinmesi veya bilinse de ufak ihmallerden
kaynaklanmaktadır. Bunları yaşamamak ve sobamızdan azami verim elde
etmek için neler yapmalıyız;
-Soba satın alırken TSE belgeli ve yanma verimi yüksek sobalar tercih edilmelidir. Standart dışı sobalar ve kalitesiz kömürler kullanmamalıdır.
-Soba yanarken yanma havası ve duman kapak /klapeleri özellikle yatarken tamamen kapatılmamalıdır. Sobanın hava duman kapaklarının kapatılması, zehirlenmelere davetiye çıkarır.
-Sobada lastik, plastik, boya, petro kok, araba lastiği, asfalt ve tıbbi atık gibi çöpler yakılmamalıdır. Yanmakta olan sobaya kesinlikle çöp atılmamalıdır. Bu tür atıklar sobada yakıldığı zaman çok zararlı ve zehirli gazlar oluşur.
- Nemli kömür veya odunlar kullanılmadan önce kurutulmalıdır.
- Sobada, nemli yakıtlar, lastik, plastik, boya, petro kok, araba lastiği, asfalt ve tıbbi atık gibi çöpler yakıldığında eksik yanma sonucu karbon monoksit gibi zararlı ve zehirli gazlar oluşur ve bu gazların odaya sızması halinde soba zehirlenmeleri görülür.
- Rüzgarlı günlerde, rüzgar hızı baca gazı hızından daha yüksek olabilir. Bu durumda sobalarda sık sık baca tepmesi olur, soba ve boru boşluklarından gazlar zehirlenmelere neden olmaktadır. Soba zehirlenmelerini önlemek için rüzgarlı günlerde yatmadan önce sobaların söndürülmesi gerekmektedir. Sobayı söndürmek için yanan korun içine su dökülmemelidir, bu durumda çok zehirli gazlar oluşmaktadır.
- Yüksek basınçlı ve sakin rüzgarlı günlerde inversiyon olayı gerçekleşir. Yine etrafı yüksek dağlarla çevrili şehirlerde sabah ve akşam saatlerinde inversiyon sık aralıklarla meydana gelir. Bizim İlimiz de inversiyonlu günlerin sık yaşandığı bir ildir. İnversiyonlu günlerde bacalardan iyi bir gaz çekişi olmayacaktır. Sobada yanma zor gerçekleşir. Çünkü atmosferik şartlar baca gazını, yukarı doğru değil de aşağı doğru gitmeye zorlar. İnversiyonlu günlerde (rüzgar hızının çok düşük olduğu) sobanın kurulu olduğu odanın, kapısının tabanı açık olursa iyi bir baca çekişi sağlanabilir.
-Soba en fazla 2/3 oranında kömür ile doldurulmalıdır.
-Soba mutlaka üstten yakılmalı, üzerine tekrar kömür ilavesi yapılmamalıdır. Yapılması gerektiğinde kor üzerine değil, yan tarafa yeni kömür eklenmelidir. Altan yakılan kömürlerde ısı kaybı olur ve fazla duman çıkar.
- Sobalarımızda naylon poşet ve kömür torbalarının yakılması, hem zararlı ve zehirli gaz oluşumuna neden olmakta, hem de yoğun bir hava kirliliğe sebep olarak yoğun bir duman çıkışına sebep olur ve sobaların ızgara ve borularının tıkanmasına yol açar.
-Sobanızın boru çıkış alt seviyesini geçmeyecek şekilde odun ilave edin.
-Daha fazla ısınma sağlamak için sobanız ile duvar arasında 50cm. mesafe bırakın.
-Dirsek sayısı arttıkça ısı verimi düşer. Bu nedenle 2'den fazla dirsek kullanmamaya özen gösterin.
-Boru ekleme yerlerinin ve baca girişinin hava sızdırmamasına özen gösterin.
-Bacanızın bakımını sürekli yaptırarak, her yıl en az bir defa temizletin.
-Bacaların çatıdan itibaren en az 1 m. yükseklikte, etrafındaki engellerden etkilenmemesi için çatının en tepe noktasından itibaren yüksekliğinin en az 50-80 cm. olmasına dikkat edilmelidir.
- Rüzgarlı havalarda baca tepmesini ve yağmur suyunun baca içini ıslatmasını önlemek için, bacada baca başlığı olmalıdır.
-Baca gazının soğuyarak ağırlaşmasını ve baca tepmesini önlemek için soba borusu pencere veya duvar delinerek uzatılmamalı, uzatılmışsa hava ile temasta olan kısımları mutlaka yalıtılmalıdır.
-Binaların ısı yalıtımlarının tam ve uygun yapılması sağlayın, yalıtım yakıt tüketimi ve dolayısıyla hava kirliliğinin azalmasına önemli katkı sağlayacaktır.
-Soba satın alırken TSE belgeli ve yanma verimi yüksek sobalar tercih edilmelidir. Standart dışı sobalar ve kalitesiz kömürler kullanmamalıdır.
-Soba yanarken yanma havası ve duman kapak /klapeleri özellikle yatarken tamamen kapatılmamalıdır. Sobanın hava duman kapaklarının kapatılması, zehirlenmelere davetiye çıkarır.
-Sobada lastik, plastik, boya, petro kok, araba lastiği, asfalt ve tıbbi atık gibi çöpler yakılmamalıdır. Yanmakta olan sobaya kesinlikle çöp atılmamalıdır. Bu tür atıklar sobada yakıldığı zaman çok zararlı ve zehirli gazlar oluşur.
- Nemli kömür veya odunlar kullanılmadan önce kurutulmalıdır.
- Sobada, nemli yakıtlar, lastik, plastik, boya, petro kok, araba lastiği, asfalt ve tıbbi atık gibi çöpler yakıldığında eksik yanma sonucu karbon monoksit gibi zararlı ve zehirli gazlar oluşur ve bu gazların odaya sızması halinde soba zehirlenmeleri görülür.
- Rüzgarlı günlerde, rüzgar hızı baca gazı hızından daha yüksek olabilir. Bu durumda sobalarda sık sık baca tepmesi olur, soba ve boru boşluklarından gazlar zehirlenmelere neden olmaktadır. Soba zehirlenmelerini önlemek için rüzgarlı günlerde yatmadan önce sobaların söndürülmesi gerekmektedir. Sobayı söndürmek için yanan korun içine su dökülmemelidir, bu durumda çok zehirli gazlar oluşmaktadır.
- Yüksek basınçlı ve sakin rüzgarlı günlerde inversiyon olayı gerçekleşir. Yine etrafı yüksek dağlarla çevrili şehirlerde sabah ve akşam saatlerinde inversiyon sık aralıklarla meydana gelir. Bizim İlimiz de inversiyonlu günlerin sık yaşandığı bir ildir. İnversiyonlu günlerde bacalardan iyi bir gaz çekişi olmayacaktır. Sobada yanma zor gerçekleşir. Çünkü atmosferik şartlar baca gazını, yukarı doğru değil de aşağı doğru gitmeye zorlar. İnversiyonlu günlerde (rüzgar hızının çok düşük olduğu) sobanın kurulu olduğu odanın, kapısının tabanı açık olursa iyi bir baca çekişi sağlanabilir.
-Soba en fazla 2/3 oranında kömür ile doldurulmalıdır.
-Soba mutlaka üstten yakılmalı, üzerine tekrar kömür ilavesi yapılmamalıdır. Yapılması gerektiğinde kor üzerine değil, yan tarafa yeni kömür eklenmelidir. Altan yakılan kömürlerde ısı kaybı olur ve fazla duman çıkar.
- Sobalarımızda naylon poşet ve kömür torbalarının yakılması, hem zararlı ve zehirli gaz oluşumuna neden olmakta, hem de yoğun bir hava kirliliğe sebep olarak yoğun bir duman çıkışına sebep olur ve sobaların ızgara ve borularının tıkanmasına yol açar.
-Sobanızın boru çıkış alt seviyesini geçmeyecek şekilde odun ilave edin.
-Daha fazla ısınma sağlamak için sobanız ile duvar arasında 50cm. mesafe bırakın.
-Dirsek sayısı arttıkça ısı verimi düşer. Bu nedenle 2'den fazla dirsek kullanmamaya özen gösterin.
-Boru ekleme yerlerinin ve baca girişinin hava sızdırmamasına özen gösterin.
-Bacanızın bakımını sürekli yaptırarak, her yıl en az bir defa temizletin.
-Bacaların çatıdan itibaren en az 1 m. yükseklikte, etrafındaki engellerden etkilenmemesi için çatının en tepe noktasından itibaren yüksekliğinin en az 50-80 cm. olmasına dikkat edilmelidir.
- Rüzgarlı havalarda baca tepmesini ve yağmur suyunun baca içini ıslatmasını önlemek için, bacada baca başlığı olmalıdır.
-Baca gazının soğuyarak ağırlaşmasını ve baca tepmesini önlemek için soba borusu pencere veya duvar delinerek uzatılmamalı, uzatılmışsa hava ile temasta olan kısımları mutlaka yalıtılmalıdır.
-Binaların ısı yalıtımlarının tam ve uygun yapılması sağlayın, yalıtım yakıt tüketimi ve dolayısıyla hava kirliliğinin azalmasına önemli katkı sağlayacaktır.