SOSYAL UYARAN EKSİKLİĞİ

        Çocuklar yaşamlarının ilk yıllarında çevrenin ona sunduğu imkanlar sayesinde yeni nesneleri kavrarlar, çevrenin sunduğu iletişim becerileri sayesinde dil becerileri gelişir vs. Uyaran eksikliğinin en kritik olduğu evreler 0-3, 3-6 yaşlarıdır. Uyaran eksikliği, normal kabul edilen çevresel faktörlerin çocuğun yaşamındaki etkinin azalması özellikle ailenin çocuğuyla etkileşimde bulunmaması, onunla sosyal hayatı paylaşmaması, çocuğun yalnızlaşmasına fırsat vermesi, sürekli sabit olarak aynı şeyleri yapmaya olanak sağlaması, sosyal etkileşimden uzak tutması,  yapabileceğinden daha basit işleri yapmasına fırsat vermesi, çocuğun yapabileceği her şeyi ailesinin yapması. Kısaca çocuğun asosyal-kapalı benmerkezci moda girmesidir. Anne babalar çocuğunun yapması gerektiği halde yapmadığı şeyler için, “aslında benim çocuğum bunu yapar ama canı istemiyor, bende zamanında çok geç konuştum çocuğumda konuşacaktır, zaten her çocuk bunu yaşıyor biraz zaman geçsin geçer bunlar” böyle düşünebilirler. Ama bu durumlar ciddiye alınması gereken ve gelişim uzmanı tarafından gelişimsel destek verilmesi gereken çok önemli durumlardır.  Uyarak eksikliği belirtileri ile atipik otizm belirtileri birbirine oldukça yakındır. Çocuğun  kendini rahat hissettiği ortamda İyi bir gözlem ve testlerin yapılması gerekir. Uyaran eksikliğini ailenin öyküsü alınarak da bulunabilmektedir.  Eğer çocuğunuzda; 

•Önceden kullandığı bazı sözcükleri artık kullanmamaya başladıysa (önceden anne diyordu artık demiyorsa)

•İsmine seslendiğinizde dönüt vermiyor ya da siz ısrarla söyledikten sonra size dönüt veriyorsa,

• Genel gelişiminde yaşıtlarıyla arasında fark varsa 

•Göz teması var ama sadece kendisi istediği zaman kuruyorsa

•Sizi bazen anlayıp bazen anlamıyorsa

•Yaşamının ilk yıllarında televizyona maruz kalmışsa

•Çok televizyon izlemek istiyorsa 

•Konuşması yaşıtlarına göre geriyse

•Sosyal ortamlara uyum problemi yaşıyorsa

•İstediği şeyler olmadığında ağlama krizleri yaşıyorsa

•İstediği şeyleri parmakla işaret etmiyorsa

•Evde basit işlere yardım etmiyorsa (kumandayı getir dediğinizde getirmiyorsa)

bu belirtilerin bir çoğu varsa bir uzmandan mutlaka yardım istemelisiniz. 

      Anne babanın aşırı korumacı tavrı, aşırı televizyon izletmesi ve izletilen ortamda paylaşmın olmaması, sırf ağlamasın diye paylaşım sürecine girmeme, kendi yapabileceği şeyleri yapmasına izin verilmemesi gibi durumlar çocuğunuzun gelişimine büyük ölçüde zarar vermekte ve gelişimsel süreçlerine ket vurulmasına sebep olmaktadır.  

        Sonuç olarak zeka geriliği (mental retarde) görülmeyen bu çocuklarda, bireysel özellikleri baz alınarak davranışsal uyum sürecine oranla alıcı dil, ifade edici dil, algısal gelişim, duygusal gelişimi sosyal gelişim ve ince motor gelişim alanlarına odaklanarak aile ve gelişim uzmanı ile bir ekip halinde çalışılarak yoğun ve işlevsel bir eğitim programı sonunda yaşıtlarıyla farkı kapatabilir.   SEVGİLERİMLE.