Enver Aras'Tan Güzel Bir Eser Hazar'dan Hazar'a Elmas Yıldırım

       Sevgili okurlar sizlere yine bizim içimizden bizden biri olan değerli bir yazarımızı şairimizi tanıtacağım. Enver Aras, Aras Nehrinin kıyısında Ermenistan sınırında  Iğdır’ın Aralık ilçesi Yukarı Aratan köyünden..
           Herkes onu tanır yıllarca Iğdır lisesinde edebiyat öğretmenliği yaptı daha sonrada Elazığ Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalına Yardımcı Doçent Doktor kadrosuyla çalıştı ve malum ortamdan dolayı emekli oldu.
                 Pek çok ulusal ve uluslararası toplantıya katılmış olan Enver Aras’ın halk bilimi ve Türk Dünyası meseleleriyle ilgili yayınlanmış elliyi aşkın makalesi mevcuttur. Ayrıca Şaman Duası, Rüstem Behrudî Bozkurt, Harput’a Hasret (Gazi Özcan’ın Şiirleri) ve Türk’ün Sevgisi Azerbaycanlı Şair Mehmet İsmail’den Seçmeler adlı eserleri de bulunan Aras’ın son kitabı “Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım” adlı araştırma-inceleme kitabıdır.
      Değerli hemşerimiz, büyük Türkçü,Türkiye ve Azerbaycan sevdalısı Enver Aras, kendisi gibi Türkçü olan, Azerbaycan hasretiyle yanıp tutuşan ve Azerbaycan hasretiyle vefat eden Elmas Yıldırım’ın şiirlerini bir araya toplayarak güzel bir eser ortaya koymuştur. Kendisini canı gönülden kutluyorum.    
        Enver Aras , kitabını, ”Türk dünyasının keşiğinde duran Ağrı kadar yürek taşıyan, ömrü boyunca mertlerin kalesi, namertlerin belası olan merhum Elmas Yıldırım’la ilgili bu çalışmamı; sabah Azer-Baycan’a “Göyçe’de sazım” akşam Tebriz’ye “Erk Kalesi’nde yazım” kaldı diyen anamın ve babamın aziz ruhuna; çalışmam müddetince kahrımızı çeken göy çadırımızın ışığı, Göy Mescid’imizin yaraşığı çocuklarımın anasına ve evlatlarıma ithaf ediyorum.” diyor.
              Gençliğimizde toplantılarda düğünlerde  Şeyh Şamil şiirinde okuduğumuz “Nerde beni gül goynunda doğuran/hemirimi gözyaşıyla yoğuran/Beşiğimide laylay balam, çağıran/Azerbaycan, menim bahtsız anam oy!/Nece bir il hasretinle yanam oy? Şiirinin çoğu Elmas Yıldırım’a aittir.
                  Azerbaycan’ın Namık Kemal’i Elmas Yıldırım, çok çileler çekmiş çok sevdiği yurdundan kaçmak zorunda kalmış yüreği Azerbaycan ve Türklük sevgisiyle dop dolu, ”Esir  Azerbaycanlı bir şairdir” Esir Azerbaycan’ın bağımsızlığı için şiir yazan haykıran Sovyetlere baş kaldıran yiğittir, kahramandır., o bir yazardır, o bir araştırmacı-derlemecidir, o bir dava adamıdır, o bir rejim mağdurudur.
               Türk dünyasında “Hürriyet ve Vatan Şairi” olarak tanınan Elmas Yıldırım 1907’de Bakü’nün Kale köyünde doğdu. Azerbaycan’ı işgal eden Sovyet yönetimi tarafından üniversiteden atıldı. Ülkesinin kurtuluşu için bazı dernekler kurdu, bazılarına üye oldu. Sonra bu dernekler de kapatıldı. Rejim tarafından takip edildiği yetmezmiş gibi bu kere de sürgünler başladı. Derbent’e, Kırım’a, Aşkabat’a sürgün edildi.
    Kurşuna dizileceğini anlayınca Aşkabat’tan eşi ve üç aylık oğlu Azer’le kaçtılar. İran’da yakalandılar ve ailecek tutuklandılar. Ağır işkencelerden sonra nihayet serbest bırakılarak Meşhed’e gönderildiler.
               Yıldırım, İran’da maddî-manevî büyük sıkıntılar yaşar. Bir yolunu bulup Türkiye’ye kaçar. Önce Van’a, oradan da Elazığ’a gelir.
                    Türkiye, Elmas Yıldırım’a kucak açar; Elazığ, onu bağrına basar. Elazığ’daki Hazar Gölü (Gölcük) ona Azerbaycan’daki Hazar’ı hatırlattığından sık sık bu gölün kıyısına gider, dertleşir, ağlar, şiirler yazar:
Aç koynunu, uzaktan gelmişim, çok yorgunum;
İli, yurdu çalınmış bir garip Kafkaslıyım;
Zannetme ki yoksulum, Kürlüyüm, Araslıyım;
Bakü’den ayrılalı yakın zamandır, Gölcük!..
                    Palu’nun köylerinde, Keban’da, Ağın’da, Hankendi’de, Baskil-Aydınlar’da, Tunceli-Nazimiye’de ve Malatya-Kale’de çeşitli görevlerde bulunur.
                 Elmas Yıldırım’ın Bakü’nün Kale’sinde başlayan ömrü nihayet Malatya’nın Kale’sinde sona erer. 14 Ocak 1952’de Kale Nahiye Müdürü iken vefat eder. Kabri Malatya-Sancaktar mezarlığındadır.
Hazardan Hazara| Elmas Yıldırım
  Adı geçen eserin başında, Avrasya  Yazarlar Birliği Genel Başkanı Dr. Yakup Deliömeroğluyla Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar Beyin sunuş yazıları bulunmaktadır. Kitap, Ön Söz, Kısaltmalar, Giriş ve Dört Bölümden oluşmaktadır. Eserin sonunda Netice, Kaynaklar, Sözlük ve Ekler vardır. Giriş kısmında, Tarihte Azerbaycan ana başlığı altında Azerbaycanın kelime anlamı, menşei, ana hatlarıyla genel tarihçesi ve coğrafyası hakkında geniş bilgi verilmiştir. Birinci Bölümde Elmas Yıldırımın Hayat Macerası, Elmas Yıldırımın Kişiliği ve Sanatkârlığı, Elmas Yıldırımın Eserleri, Elmas Yıldırımın Şiirlerinin Yer Aldığı Eserler, Elmas Yıldırımın İsminin Geçtiği Eserler, Kaynaklarda Geçen Şiirleri Gösteren Tablolar, Elmas Yıldırımla İlgili Faaliyetler ve TV Çekimleri gibi ana başlıklar altında çeşitli bilgiler verilmiştir.İkinci Bölümde Şiirlerin İncelenmesi, Şiirlerini Kaleme Aldığı Yerler gibi ana başlıkların altında bazı bilgiler sunulmuştur. Üçüncü Bölüm de Azerbaycan’da ve Türkiye’de Elmas Yıldırım’a İthaf Edilen Şiirler yer almaktadır. Dördüncü Bölümde şairin Azerbaycan, Derbent, Şamilkale, Kasımkent, Kırım, Aşkabat, Meşhed, Tahran, Tebriz ve Elazığda yazdığı şiirler vardır. Yine bu bölümde şairin derlediği mâniler bulunmaktadır. Ekler kısmında konuyla ilgili 6 harita, Evlenme Cüzdanı Fotokopisi, Aile Fertlerini ve Bazı Kimlik Bilgilerini Gösteren Tablo, Fotoğraflar, Elazığ’da Bestelenen 3 şiirinin notaları verilmiştir. Elmas Yıldırımın, Azerbaycan, Derbent, Şamilkale, Kırım, Aşkabat, Meşhed, Tahran, Tebriz ve Elazığ’da yazdığı toplam 124 şiir bulunmaktadır. Bu şiirlerden bir kısmı ilk defa yayınlandığı eser dışında hiçbir yerde yayınlanmamıştır. Elmas Yıldırımın Türkiye’ye  gelmeden önce yazdığı ve ilk defa yayınlandığı eser dışında hiçbir yerde yayınlanmayan toplam 9 şiiri, Türkiye’de ise ilk kaynak dışında yayınlanmayan toplam 15 şiiri tespit edilmiştir. Bu şiirlerden birisi de Ağında merhum Vecihe Beşe Hanımın Elmas Yıldırıma ait olduğunu söyleyerek ezbere okuduğu ve şimdiye kadar hiçbir yerde yayınlanmayan Üstüne adını verdiğimiz şiirdir. Kitapta şairin Elazığ’dan derlemiş olduğu 202 mâni de yer almaktadır. Ayrıca eserde Elmas Yıldırım’a Azerbaycan’da ve Türkiye’de ithaf edilen toplam 17 şiire yer verilmiştir.