Uzmanlar durumu "Gaz Odası" olarak nitelendirirken, kirliliğin her üç ölümden biriyle ilişkilendirildiği belirtiliyor.
Hava Kalitesi Tehlike Sınırlarını Katladı
Iğdır, 1 Aralık tarihinde yine zirveye çıkarak Türkiye'nin en kirli havasına sahip ili oldu. Daha önce 26 Kasım'da 443 AQI değerine ulaşan kirlilik, tehlikenin boyutunu gözler önüne seriyor. Iğdır Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aysun Altıkat, çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Altıkat, PM2.5 değerinin geçen yıl 105 ppm'den bu yıl 172 ppm seviyesine çıktığını vurgulayarak, "Şu an iyi dediğimiz havada bile hava kalitesi indeksi 166, PM10 değeri 305 ppm. Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği PM2.5 sınırı sadece 5 ppm. Bu değerler çok ciddi. Yaşlılar, çocuklar ve solunum hastaları dışarı çıkmamalı," uyarısında bulundu. Kirletici Iğdır'daki Yeni Değer (ppm)DSÖ Sağlık Sınırı (ppm) PM1030515PM2.51725 Kirliliğin Dört Temel Nedeni Uzmanlara göre Iğdır'daki hava kirliliğinin temel nedenleri karmaşık bir yapıya sahip:
Coğrafi Tuzak:
Dağlarla çevrili coğrafya, hava sirkülasyonunu engelliyor; çıkan duman, dağlara çarpıp tekrar şehir üzerine çöküyor.
Yakıt Sorunu: Kalitesiz kömür ve tezek yakımı ile doğalgaz kullanımının düşüklüğü. Plansızlık: Aşırı betonlaşma, plansız şehirleşme ve süregelen altyapı çalışmaları.
Çölleşme: Aralık bölgesindeki çölleşmiş alandan yaz aylarında gelen erozyon kaynaklı toz taşınması. Doç. Dr. Altıkat, kentin havasının tek bir haneden çıkacak dumanı bile kaldıramayacak durumda olduğunu belirterek, "Kalitesiz yakıt kesinlikle kullanılmamalı," dedi.
Halk Sağlığı Tehdit Altında:
"Nefes Almak İstiyoruz" Hava kirliliğinin astım, KOAH, felç, kanser ve kalp-damar hastalıkları gibi çok sayıda ciddi sağlık sorununu tetiklediği belirtiliyor. Temiz Hava Hakkı Platformu raporuna göre, Iğdır’da son yıllarda meydana gelen her üç ölümden birinin hava kirliliği ile doğrudan bağlantılı olduğu aktarıldı. Vatandaşlar ise çaresizliklerini dile getiriyor. Kenan Karadağ ve Sözer Akyıldırım gibi kent sakinleri, kirli yakıt kullanımının devam ettiğini belirterek, "Bu inanılmaz kirlilik herkesi tedirgin ediyor. Devlet bir an önce tüm Iğdır’da doğalgaz kullanımını desteklemeli," çağrısında bulundu.
Yetkililere Acil Çözüm Çağrısı
Iğdır halkı ve uzmanlar, bu kronik sorunun çözümü için acil eylem planı talep ediyor:
Doğalgaz Dönüşümü: Devlet desteğiyle hızlandırılması ve merkezi ısıtma sistemine geçilmesi. Yakıt Denetimi: Kalitesiz yakıt kullanımının yasaklanması ve denetimlerin artırılması. Yeşil Dönüşüm: Aralık bölgesindeki çölleşmiş alanda acil ağaçlandırma ve bitki örtüsü güçlendirme çalışmaları.Kentte yaşayanlar, "Iğdır’ın havası kirli değil, adeta zehir. Artık yeter! Nefes almak istiyoruz," diyerek yetkililerden somut adım bekliyor.
