NEVRUZ BAYRAMI
Kültür, bir milletin yaşam biçimini ifade eder. “Milletlerin birliklerinin korunması ise o milleti tanımlayan kültürel değerlere bağlılık ile mümkündür. Bizler de kültürümüzde önemli bir yer teşkil eden bu bayramı nesilden nesile aktarmalı; milli değerlerimizi yansıtan ve yaşatan geleneklerimize sahip çıkmalıyız.
Tarihiyle, coğrafyasıyla, gelenek ve görenekleriyle nevruzu yaşamak, yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin görevi olmalıdır.
Nevruz’da doğa güneşin yedi rengi ile kuşanır. Evlerin kapısı bahar şenliğine açılır. İnsanlar bugüne has türküler okuyup, şiirler yazar. Rengârenk giyinir, kuşanırlar. Duygularını renkler aracılığıyla yumurta kabuklarına yansıtırlar. Büyük ateşler yakıp tek omuz olarak coşarlar, ateş üzerinden atlarlar. Kar çiçeği bütün gücüyle yeryüzüne çıkıp güzelliğini sergiler. Gece-gündüz eşitlenir. İnsanlar, Allah’ın bu nimetleri karşısında güzel dilekler tutup yarına umutla bakarlar. Nevruz gecesinde herkesin sofrası eşit olur. Evlerde yetiştirilen semeniler kışın ayazında evlere bereket ve yeşillik getirir.
Türk Dünyasına açılan Kapı olan Iğdır’da geçen yıl Türk Dünyasında İlimize gelen gruplarla coşkulu bir şekilde Nevruz Bayramını idrak etmiştik. Bu yıl Ülkemizde meydana gelen deprem nedeniyle kutlamalar ancak aile ocaklarında yâd edildi.
Nevruz kutlamaları çerçevesinde yapılan etkinliklerin hepsi güzellikten yanadır.
Yörede Nevruz Ayı içerisinde yapılan etkinliklerden: Ahir Çarşamba/İlahir Çarşambaların ayrı bir anlamı mevcuttur. 21 Marttan önceki salıyı çarşambaya bağlayan geceye ahır “Ahir Çarşamba” yılın ahir tek günü denilir. İlahır Çarşambalara ilişkin bir takım eski inançlar vardır: “insanları çok kötü ve zararlı adet ve niyetlerden, hırsızlıktan, riyakârlıktan, ahlaksızlıktan, kibirlilikten, kıskançlıktan, başkasının varlığına göz dikmekten uzak tutmaktır” Onu, helal kazanca davet eder, insanlarda emeğe, toprağa derin sevgi aşılar. Ahir Çarşambalar; su, od, yel ve toprak çarşambası olarak bölümlere ayrılır.
Su Çarşambası: Bütün efsanevi metinlerde, su yaşam, diriliş, sağlık ve mutluluk veren kutsal bir güven gibi davranışı sergiler.
Od Çarşambası: Nevruz Bayramı arifesinde düzenlenen ikinci Çarşamba, od çarşambası; ateş bileşeni ile ilgili aşamanın efsanevi tezahürüdür. Eski Türk mitolojisinin özünde ateşle ilgili çeşitli motifler var olmuştur ve Nevruzdaki ateşle ilgili ritüeller bu görüşmelerle bağlıdır. Bayram arifesinde yapılan eski ritüellere olan «Godu Han" oyunu, onunla ilgili metinler bu kültün sırf Türk mitolojisinden kaynaklandığını ispatlamaktadır
Yel Çarşambası; Nevruz arifesinde düzenlenen rüzgâr Çarşamba’sın ’da; Eğer toprak ve su insani maddi malzeme ve maddi temeli oluşturursa, ateş ve rüzgâr bu malzemenin oluşumunda dışa dönük bir aracıdır. İkili karşıtlıklar içindedir. Mitolojide mitoloji daha statiktir. Bu anlamda, rüzgâr, hava doğrudan ilahi kuvvetin iradesi olarak hareket eder. Son çarşamba gecesi halk arasında, Nevruz bayramının en kutsal dakikaları sayılır. Yöre Halkı, bu geceyi çok ilginç ve merak uyandıran rivayet ve efsanelerle süslemiş, ona değer vermiştir.
Toprak Çarşambası: Toprağın kutsallığının Türk mitolojik buluşları ile birlikte, etno-ahlaki değerler sisteminde, Vatan kavramı ile birlikte, El-Oba’nın yaratılışın maddi temeli olan kutsal mitolojik semantiği vardır. Yaz aylarında, toprağın uyanışının efsanevi kökleri, diriliş, yaşamın yeniden canlanması ile ilgilidir. Toprağın ısınması hayatın yeniden canlanması demektir.
Nevruz Bayramında yöremizde yapılan etkinliklerden; Yeddi-Levin, Kulak Asmak, Niyet Tutmak, Subaşı Etkinlikleri, Bacadan Şal Sallamak, Pay İstemek, Kırmızı Yumurta Tokuşturma gibi güzel adetler hep güzellikten yana.
Baharın müjdecisi Nevruz’un sevgi, kardeşlik ve hoşgörü duygularının güçlenmesine vesile olmasını diliyor; tüm milletimizin Nevruz Bayramını en içten dileklerimle kutluyorum.
